Wnętrze izby mieszkalnej-kuchni

Ta akwarela jest rozwinięciem wstępnego szkicu scenografii (zob. MPOLIN-M1151) do spektaklu „Jakenhuz. Ojlem habo, Mensz” [Wieczór Szołem Alejchemowski] w reż. Idy Kamińskiej, który miał premierę 4 marca 1950 r. w łódzkiej siedzibie Państwowego Teatru Żydowskiego. Zatwierdzone przez reżysera spektaklu studium przygotowawcze Bolesław (Beniamin) Pacanowski rozwinął w plastyczny widok kuchni, która jest jednocześnie jadalnią, umywalnią, miejscem odrabiania lekcji i spania. Z lewej strony sceny widać wejście do alkowy, oddzielone od izby czerwonymi, podwieszonymi zasłonami. Na blacie stołu stoi piękny samowar, na prawo od niego – ozdobna misa (cukiernica?), talerz i szklanki na tacy. Na szkolnej ławce widzimy kałamarz z piórem, rozłożony zeszyt, bibularz. Ozdobą kuchni jest duży, mieszczański kredens.

Jedna z części [Wieczoru Szołem Alejchemowskiego] – „Jokenhoz oder Dos grojse berzenszpil” [Jokenhoz albo Wielka gra na giełdzie] z 1894 r. była pierwszą sztuką teatralną początkującego literata. Tworzący w jidysz Szolem Alejchem, właśc. Szolem Rabinowicz, urodził się w 1859 r. w Perejesławiu na Ukrainie, zmarł w 1916 r. w Nowym Jorku. Pierwsze utwory pisał po hebrajsku; kiedy zdecydował się na twórczość w języku żydowskim, przybrał pseudonim Szolem Alejchem, będący pozdrowieniem Żydów i oznaczający w jidysz „Pokój między wami” (więcej o Szolem Alejchemie zob. https://sztetl.org.pl/pl/biogramy/3926-szolem-alejchem).

Renata Piątkowska