Krater dzwonowy czerwonofigurowy

Starożytni Grecy pili wino zmieszane z wodą, a ten zwyczaj wymagał stworzenia odpowiednich naczyń do łączenia obu płynów – kraterów. Za względu na ich rozpowszechnienie istnieje bardzo wiele wariantów tej formy. Są to jednak zawsze pojemniki głębokie, o szerokiej i niskiej szyi (co ułatwiało korzystanie z nich) zwykle na niskiej stopce, z dwoma uchwytami (zwanymi imadłami). Ze względu na ich charakterystyczne kształty wyróżnia się kilka typów kraterów, takie jak: kolumienkowy, wolutowy, kielichowy czy dzwonowaty. Zabytek wilanowski należy do tego ostatniego – najprostszego, a także wykształconego najpóźniej, a jednocześnie najbardziej popularnego na terenach Południowych Włoch, gdzie najprawdopodobniej powstał.

Naczynie zostało ozdobione w technice czerwonofigurowej. Po jego jednej stronie namalowano głowę kobiecą ukazaną w profilu, o włosach zebranych w kok i częściowo przykrytych czepkiem z koralami, kolczykami i diademem. Po drugiej stronie naczynia znajduje się gryf widziany od boku z uniesioną prawa przednią łapą. Dekorację uzupełniają ornamenty, takie jak liście lauru pod wylewem czy palmety po bokach naczynia, pod uchwytami.

Jak powstawał wilanowski krater? Najpierw kształt wytoczono na kole garncarskim oraz doklejono uchwyty. Po lekkim podeschnięciu malarz naszkicował na jego powierzchni zaplanowaną dekorację, a następnie malował używając do tego firnisu – specjalnie przygotowanej, delikatnej glinki bogatej w żelazo. Następnie dobrze wysuszony krater włożono do pieca, gdzie podlegał najpierw wypałowi z dostępem tlenu. W pewnym momencie otwory pieca zatkano, w ten sposób blokując dostęp tlenu do środka. Dzięki jego brakowi żelazo zawarte w glinkach zmieniało kolor z czerwonego na czarny. W kolejnej fazie tlen ponownie wpuszczano do środka – wtedy części nieosłonięte firnisem stawały się znów czerwone. Po powolnym wystudzeniu pieca krater był gotowy.