To mogło zdarzyć się także i teraz

Rysunek przedstawiający nocny widok na fragment rynku oraz Wzgórze Trzech Krzyży w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą. W miasteczku Żydzi osiedlali się już we wczesnym średniowieczu i aż do wybuchu II wojny światowej społeczność ta rozwijała się systematycznie, szczególnie dynamicznie w okresie międzywojennym. Działała tu łaźnia oraz rzeźnia rytualna, a także biblioteka żydowska, kluby sportowe Makabi i Sztern, kasa zapomogowa Gemilut Chesed oraz prywatne szkoły żydowskie. Na początku XX wieku zawiązały się przedstawicielstwa partii politycznych, z których najsilniejsze były ruchy syjonistyczne. W latach 30. XX wieku w Kazimierzu i jego okolicach nakręcono dwa filmy w języku jidysz, popularne wśród społeczności żydowskiej na całym świecie: Der Dibuk (pol. Dybuk) w reżyserii Michała Waszyńskiego oraz Jidl mitn fidl (pol. Judeł gra na skrzypcach) Jana Nowiny-Przybylskiego i Josepha Greena. W 1939 roku wśród 4641 mieszkańców było ok. 2500 Żydów, stanowiących ok. 64% populacji miasteczka. W czasie okupacji hitlerowskiej w utworzonym w Kazimierzu getcie, a także w wyniku wysiedlenia do obozu zagłady w Bełżcu, zamordowana została większość mieszkańców żydowskiego pochodzenia. Uratowali się jedynie nieliczni, którym udało się schronić poza terenem miasta.

MBK