Trzy trznadle

Tajemniczy układ ciemnej draperii przysłaniającej blisko połowę kompozycji drugie pół pozostawia wystarczająco wyeksponowane by dostrzec nań trzy ptaki. W obrębie zakończonej arkadką wnęki przedstawione są trzy ptaszki (raczej – mimo tradycyjnego tytułu – nie są to trznadle). Dwa przechadzają się na parapecie. Ten po lewej trzyma w dziobie gałązkę, drugi śpiewa. Trzeci spoczął na wysokim szklanym pucharku i cieszy się dobrym widokiem na najbliższe otoczenie. Zaobserwowana przez malarza historyjka w ostatecznym efekcie przypomina ilustrację do jakiejś bajki/baśni. Ten pieczołowicie wykończony obraz niesie w sobie treści, których interpretacje mogą być liczne i wielorakie.

Bardzo ciekawy zarówno pod względem kompozycyjnym, jak i znaczeniowym jest motyw niszy z zasłoną - nawiązuje do typu malarstwa iluzjonistycznego mieszczącego się w tradycji caravaggionistycznej i rembrandtowskiej. Mamy tu odniesienie do idei malowanego pudełka inscenizującego obraz jako pokaz-grę, przypominający swą budową scenę teatralną. Okno-otwór w murze pozwala na konfrontację różnych punktów widzenia, stworzenie napięcia między tym, co widzialne a tym, co niewidzialne. Kamienna framuga to wrota między dwoma światami, zaproszenie do dialogu i interakcji. Udrapowana kotara okienna może stać się kurtyną barokowego theatrum.

Obraz prawdopodobnie z kolekcji Augusta i Aleksandry Potockich, nabyty przed 1850 r.

Dominika Walawender-Musz