Popiersie Herkulesa

Wycisk ten ma owalny, wypukły kształt i  otoczony jest wysokim kołnierzem. Przedstawia prawy profil głowy Herkulesa z kręconą brodą oraz z lwią skórą narzuconą na głowę. To dość popularny motyw używany na tego typu przedstawieniach. Wycisk jest identyczny jak opisany w „Dactyliothecae universalis” Philippa Daniela Lipperta.

Przedstawienie to jest również elementem treściowego programu apoteozy Jana III, wyrażonej w bogatej dekoracji sztukatorsko-rzeźbiarskiej fasady korpusu głównego i galerii. Można o tym przeczytać w artykule O urodzony Polski Herkulesie. Jeśli chcesz dowiedzieć się wiejącej i  obejrzeć ten wizerunek na elewacjach pałacu wilanowskiego zapraszamy tutaj- Elewacje Pałacu (fotografia 1, fotografia 2).

Gliptyczna kolekcja wilanowskiego zbioru, pierwotnie własność Stanisława Kostki Potockiego, licząca 239 wycisków, podzielona jest na dwie części, oznaczone numerami Wil.3083/1 i Wil.3083/2. Repertuar zawiera różnorodne odciski, w tym portrety, popiersia historyczne, postacie mitologiczne, sceny historyczne i mitologiczne, rzeźby, zwierzęta, wazy oraz maski. Składają się głównie z czerwonej masy, być może laki lub mastyksu, sugerując ich zróżnicowane pochodzenie.

W 1785 roku hrabia Potocki podróżował do Włoch, gdzie zgromadził około dwudziestu gemm antycznych, niektóre z własnych wykopalisk. Kolekcję później wzbogaciły podróże do Londynu, Paryża i Warszawy. Zbiory, przechowywane początkowo w pałacu Potockich w Warszawie, zostały przeniesione do pałacu w Wilanowie, gdzie stały się częścią ekspozycji muzealnej.

Trzy grupy obiektów w kolekcji to odciski gemm antycznych, ich kopie oraz kamienie naśladujące starożytne wzory. Sygnatury mistrzów greckich, takich jak Solon, Sostratos czy Aulus, nadają jej wyjątkowy charakter. Gliptyka, czyli sztuka rzeźbienia w kamieniu, posiada bogatą historię i była używana jako narzędzie dydaktyczne, jak również źródło inspiracji dla artystów.

Kolekcja Potockiego ma wartość zarówno artystyczną, jak i dokumentacyjną, umożliwiając zgłębianie tajników sztuki starożytnej i podziwianie portretów władców, herosów i scen historycznych. To fascynujące okno do przeszłości, stanowiące zarazem piękny zbiór i inspirujące źródło poznania dziejów.

Oryginalne gemmy z daktylioteki  Lippert’a znajdziesz tutaj: gemma1, gemma2, gemma3

Ilustracje pochodzą ze zbiorów Rijksmuseum Amsterdam oraz The Metropolitan Museum of Art;

Opracowanie: Ewa Jakubowska-Smagieł, dr Ewa Mostowicz-Kapciak, Martyna Miroszewska (na podstawie materiałów Agaty Małkowskiej)