Bona

Prezentowany medal ma dość luźny związek z Polską. Powstał w momencie szczególnym, kiedy to zawiedziona w swych nadziejach królowa Bona Sforza opuściła Polskę. Podczas podróży do Bari zatrzymała się w Ferrarze i tam zapewne zetknęła się z Giovannim Michele Pastorino, zwanym także Pastorino de Pastorini. Był to niewątpliwie jeden z najzdolniejszych i najbardziej płodnych artystów włoskiego renesansu. Interesował się głównie rytownictwem i medalierstwem, ale jego najbardziej znanymi dziełami są witraże. Pastorino urodził się około 1508 roku w Castelnuovo della Berardenga jako syn szewca. Rzemiosła artystycznego uczył się u Guillaume’a de Marcillat w Arezzo, jednak później udał się do bliskiej jego miejsca urodzenia Sieny, gdzie tworzył pierwsze dzieła. Należą do nich witraże w miejscowej katedrze (Ostatnia Wieczerza) oraz bazylice św. Franciszka. Po ugruntowaniu się jego sławy tworzył w wielu miastach włoskich, na coraz większą skalę zajmując się także rytownictwem, między innymi w mennicach w Ferrarze, Bolonii, Novellarze i Florencji. Pracował również na potrzeby papieża Pawła III jako jeden z dekoratorów tak zwanej Sala Regia, czyli de facto przedsionka Kaplicy Sykstyńskiej. Podczas pobytu w Ferrarze, gdzie Pastorino spędził lata 1554–1559, doszło najpewniej do spotkania z królową Boną, która zawitała do miasta w początkach 1556 roku. Ostatecznie Pastorino związał się z Florencją, gdzie na dworze Medyceuszy uzyskał tytuł maestro degli stucchi, czyli mistrza sztukaterii, nadany mu przez księcia Franciszka I. Medal poświęcony Bonie jest jedną z ponad dwustu prac medalierskich Pastorino. Przedstawia królową w sześćdziesiątym drugim roku życia. Jej popiersie, ujęte z profilu, zajmuje centralną część medalu. W otoku umieszczono napis informujący, że medal przedstawia Bonę Sforzę d’Aragona, królową Polski. Warto pamiętać, że jest to jeden z ostatnich wizerunków królowej, która nieco ponad półtora roku później została otruta. Jednocześnie omawiany medal jest jedną z wcześniejszych prac Pastorino, który pełnię swego talentu objawił w późniejszych latach, uwieczniając między innymi Franciszka I Medyceusza. Artysta zmarł 6 grudnia 1592 roku i został pochowany w kościele Santa Maria Maggiore we Florencji.

Prezentowany medal jest późniejszą kopią wykonaną metodą odlewu.

Leszek Poniewozik