Krater dzwonowy czerwonofigurowy

Starożytni Grecy pili wino zmieszane z wodą, a zwyczaj ten wymagał stworzenia odpowiednich naczyń do łączenia obu płynów – kraterów. Za względu na ich rozpowszechnienie istnieje bardzo wiele wariantów tej formy. Są to jednak zawsze pojemniki głębokie, o szerokim wylewie (co ułatwiało korzystanie z nich) zwykle na niskiej stopce, z dwoma uchwytami (zwanymi imadłami). Ze względu na ich charakterystyczne kształty wyróżnia się kilka typów kraterów, takich jak: kolumienkowy, wolutowy, kielichowy czy dzwonowaty. Zabytek wilanowski należy do tego ostatniego – najprostszego, a także wykształconego najpóźniej, a jednocześnie najbardziej popularnego na terenach Południowych Włoch, gdzie najprawdopodobniej powstał. Powierzchnię naczynia zdobią przedstawienia namalowane w technice czerwonofigurowej. Po jednej stronie oglądać możemy kobietę stojąca najprawdopodobniej przed prostym ołtarzykiem. Postać ubrana jest w długi chiton i nosi zdobiące ją bransolety, a także kekryfalos (rodzaj nakrycia głowy popularnego w starożytności), w lewej ręce trzyma niewielki wianek. Po stronie drugiej namalowano głowę kobiecą w lewym profilu. Ta postać również ma na sobie kekryfalos, a także diadem i korale, malowane bielą. Tę dekorację figuralną uzupełniają popularne w ceramice greckiej motywy ornamentalne: palmety pod uchwytami, ornament fali poniżej wylewu.

Jak powstało to starożytne naczynie? Najpierw wytoczono je na kole garncarskim, a uchwyty doklejono. Po lekkim podeschnięciu malarz naszkicował na jego powierzchni zaplanowaną dekorację. Następnie obrysowywał elementy, które miały pozostać czerwone, cienką linią firnisu, czyli delikatnej, oczyszczonej glinki bogatej w żelazo. Później wypełniał nim resztę tła, a także domalowywał detale figur (takie jak rysy twarzy czy szczegóły anatomii lub ubioru). Tak przygotowane naczynie wkładano do pieca, gdzie podlegało najpierw wypałowi z dostępem tlenu. W pewnym momencie otwory pieca zatykano, w ten sposób blokując dostęp tlenu do środka (być może dokładano także mokrego drewna). Dzięki jego brakowi żelazo zawarte w glinkach zmieniało kolor z czerwonego na czarny. W kolejnej fazie tlen ponownie wpuszczano do środka – wtedy części nieosłonięte firnisem stawały się znów czerwonawe. Po powolnym wystudzeniu pieca naczynie było gotowe.