Brissac de, księżna - portret

Popiersie księżnej zwróconej ¾ w lewo. Młodziutka modelka spogląda na widza spod uniesionych brwi. Nosi wytworną fryzurę – włosy upięte wysoko z pomocą szkarłatnej kokardy, pojedynczy pukiel spada na prawe ramię, pozostałe otulają kark i szyję. Kobieta pozuje do portretu w jasnomalinowej sukni z dekoltem wykończonym koronką. Zwracającą uwagę ozdobą jej paradnego ubioru jest pięć połyskujących cennych broszy. Dwiema z nich modnie upięte są krótkie rękawy. Sylwetka księżnej opasana jest haftowaną złotą nicią kapą w kolorze zielonkawym. Z lewej strony u góry w tle widoczny napis kursywą białą farbą: „La Duchesse de Brissae”.

Obraz należy do zespołu portretów dam francuskich, które prawdopodobnie zdobiły Gabinet Zwierciadlany Królowej oraz Gabinet Króla obok pokoi Chińskich, a niegdyś pokoje górne Marysieńki (por. H. Skimborowicz, W. Gerson, Willanów. Album widoków i pamiątek oraz Kopje z obrazów Galeryi Willanowskiej wykonane na drzewie w Drzeworytni Warszawskiej z dodaniem opisów określonych przez…, Warszawa 1877, s. 22, 26). Konterfekt księżnej Brissae wisiał w gabinecie zwierciadlanym królowej, a później przewieszony został na schody do pokojów chińskich.

W inwentarzu wilanowskim z 1895 r. grupę tych wizerunków określono jako dzieła szkoły Pierre’a Mignarda. Rzecz wymaga dalszych badań, jednak nie jest pozbawiona znamion prawdopodobieństwa. Mignard zw. Le Romain (1612–1695) współcześnie najbardziej znany i ceniony jest właśnie jako biegły warsztatowo i wnikliwy psychologicznie autor wspaniałych portretów, które nie nosząc piętna akademizmu, swoją lekkością i świeżością antycypują podejście już rokokowe. Styl Mignarda ukształtował się na styku tradycji francuskich i włoskich; początkowo malarz pobierał nauki w Troyes i Fontainebleau, później u Jeana Bouchera i Simona Voueta. Z kolei w latach 1635–1657 przebywał we Włoszech, gdzie znalazł się pod wpływem malarzy z kręgu Nicolas Poussina. Mocno zainspirował się wówczas dziełami Annibale’a Carracciego i malarstwem weneckim, czego echa znajdujemy w niniejszym portrecie. Po powrocie do Paryża artysta został malarzem dworskim, gdzie konkurując z Charlesem Le Brunem, zajmował się m.in. malarstwem dekoracyjnym i dał się poznać jako wybitny, pożądany w kręgach arystokratycznych portrecista.