Widok z Kazimierza

Władysław Skoczylas (1883–1934) jest uważany za inicjatora i twórcę nowoczesnego polskiego drzeworytu, artystę, który znacząco wpłynął na popularność i rozwój tej dyscypliny graficznej w kraju. Skoczylas studiował malarstwo w krakowskiej ASP pod kierunkiem T. Axentowicza, L. Wyczółkowskiego oraz rzeźbę u K. Laszczki. W 1918 roku objął stanowisko profesora Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, cztery lata później związał swoją działalność pedagogiczną ze Szkołą Sztuk Pięknych w Warszawie (późniejszą Akademią), gdzie kierował Katedrą Grafiki, kształcąc kolejne pokolenia młodych adeptów drzeworytu. Był współzałożycielem i członkiem stowarzyszeń Artystów Polskich „Rytm” i Artystów Grafików „Ryt”. Grafiką zainteresował się już jako dojrzały artysta, porzucając na jej rzecz malarstwo olejne. Wiedzę w zakresie techniki zdobywał w Akademii Sztuk Graficznych w Lipsku. Skoczylas wypracował nawiązujący stylistyką do sztuki ludowej Podhala indywidualny charakter drzeworytu, odznaczający się pełną precyzji giętką linią. Poprzez obecność w jego twórczości inspiracji folklorem włączył się w nurt poszukiwań stylu narodowego charakterystycznych dla dwudziestolecia międzywojennego. Obok fascynacji ludowością Skoczylas swoje zainteresowania przekładał na pejzaże miejskie, wykorzystując je równie chętnie co medium graficzne akwarelę. Do ulubionych miast artysty należał Kazimierz Dolny nad Wisłą, gdzie przyjeżdżał wraz ze studentami na plenery malarskie od roku 1920. Jego widoki miasteczka charakteryzują się różnorodnością ujęć, w których dokumentacyjna umiejętność widzenia łączy się z pasją indywidualnego kształtowania pejzażu. Ujawniała się ona w fantazjach architektonicznych, niekiedy złożonych z dowolnie kompilowanych elementów kazimierskiego krajobrazu. W widoku z Górą Trzech Krzyży, centralnie ujętą farą i przeniesionymi z innej części miasteczka jatkami widoczne jest poczucie formy i przejawiający się w spiętrzeniu planów zmysł kompozycyjny artysty.

Anna Hałata