Tłok pieczętny Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego do tuszu

Tłok służył kancelarii uniwersyteckiej do wykonywania pieczęci na matrykułach studenckich poświadczających odbywanie nauki, a także uwierzytelniał odpisy dyplomów. W jego polu pieczętnym znajdowało się pierwsze godło Uniwersytetu Warszawskiego, ustanowione w 1817 r., odwołujące się do historycznego symbolu Polski. Godło przedstawiało białego orła w koronie zamkniętej trzymającego w szponach gałąź lauru i liść palmy. Orła otaczało pięć gwiazd. Laur i palma oznaczały trud cierpliwej nauki, która przynosi nagrodę, a gwiazdy symbolizowały pięć pierwszych wydziałów uczelni. Godło w tej formie zostało zniesione w 1823 r. na polecenie wielkiego księcia Konstantego, brata cesarza Aleksandra I. Tłok ponownie był używany podczas powstania listopadowego, a godło przywrócono w 1915 r., po odzyskaniu uczelni przez społeczność polską – dziś jest symbolem Uniwersytetu Warszawskiego.

Tłok pieczętny do tuszu, mosiężny stempel z uchwytem na drewnianej toczonej rączce. Rzeźbienie na matrycy wypukłoryte, służyło do odciskania w tuszu pieczęci Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego w latach 1818-1823. W polu pieczęci znajduje się godło Uniwersytetu Warszawskiego, a w otoku legenda: „SIGIL : UNIVERSITATIS LIT : REGIAE VARSAVIENSIS MDCCCXVI” [pieczęć Uniwersytetu Warszawskiego 1816]. Matryca wykonana została ręcznie i nosi wyraźne ślady dłuta w gładkim polu stanowiącym tło dla godła.

Wymiary: matryca o średnicy: 38 mm., wysokość tłoka: 80 mm.

Krzysztof Mordyński, Gabriela Pawłowska