Tsunenobu i demon

Ta rycina pochodzi z Tsuki hyakushi (Sto widoków księżyca), zbioru 100 drzeworytów nishiki-e (wielobarwnych) w formacie ōban (ok. 25 x 38 cm) autorstwa Tsukioka Yoshitoshi (1839-1892). Ryciny były publikowane partiami przez Akiyamę Buemona w latach 1885-1892. Przedstawiają księżyc towarzyszący ilustracji japońskich i chińskich anegdot, wydarzeń historycznych i mitologii oraz scen z teatru kabuki i nō, a nawet współczesnego Tokio. Wszystkie drzeworyty z cyklu łączy obecność księżyca na każdej z rycin. Autor mistrzowsko stworzył nastrój przy pomocy księżyca i jego poetyckich czy ekspresyjnych możliwości.

Tsukioka Yoshitoshi był artystą ukiyo-e ze szkoły Utagawy Kuniyoshi (1797-1861), aktywnym od Bakumatsu (ostatnie lata szogunatu) do okresu Meiji. Stworzył szeroką gamę prac, w tym bijin-ga (obrazy pięknych kobiet), fuzoku-ga (obrazy obyczajowe) oraz obrazy postaci historycznych i literackich. Ukończona w roku jego śmierci seria ta jest wysoko ceniona jako arcydzieło ostatnich lat jego życia. To była najbardziej udana i po dziś dzień najsłynniejsza z serii drukowanych Yoshitoshiego. Podobno klienci ustawiali się w kolejce przed świtem, aby kupić każdy nowy drzeworyt cyklu.

14 drzeworyt z cyklu przedstawia pewną jesienną noc, podczas której dworzanin Tsunenobu (1016-1097 r.) oglądał wschód księżyca. Usłyszał dobiegający z dala hałas. Przypomniał sobie słynny wiersz z czasów chińskiej dynastii Tang (618 - 907), recytuje wers. Gdy Tsunenobu skończył go recytować ogromny demon ukazał się na niebie, recytując wiersz Li Bo, poety z epoki Tang.

W lewym dolnym rogu sygnatura autora: Yoshitoshi, pod nią kwadratowa cynobrowa pieczęć: Yoshitoshi no in

Katarzyna Paczuska