Talar

Talary są jednym z licznych świadectw działań księcia Bogusława XIV na Pomorzu Zachodnim podczas wojny trzydziestoletniej. Masowo bite w latach 1628–1634 były przeznaczone na utrzymanie cesarskich wojsk okupacyjnych. Księstwo pomimo polityki neutralności, jako część Rzeszy musiało zapłacić podatek wojenny (ponad 83 tys. talarów), a od 1627 roku zobowiązane było utrzymywać na swoim terytorium armię cesarza Ferdynanda II. Talary bite w Szczecinie i Koszalinie pod względem ikonograficznym są tradycyjne. Na wszystkich występuje popiersie lub półpostać władcy i herb Pomorza Zachodniego. Istotnym problemem jest ich rozdzielenie na mennice. Przyjmuje się, że w Koszalinie powstały talary z tytułem biskupa w tytulaturze i tarczą z krzyżem (symbol biskupstwa) umieszczaną w polu sercowym wielkiego herbu Pomorza. W rzeczywistości jest dużo wyjątków, a brak źródeł pisanych na temat funkcjonowania mennic po 1629 roku uniemożliwia ich rozróżnienie. Sytuację komplikuje również sygnatura szczecińskiego złotnika i rytownika Gottfrieda Tabberta często widniejąca na talarach z obu mennic. Prezentowany egzemplarz wpisuje się w konwencjonalny typ talarów pomorskich, ale w szczegółach zdradza rękę doświadczonego rytownika. Zarówno popiersie władcy, jak i strona herbowa opracowane są z dużą precyzją, zwłaszcza zwieńczenie tarczy z drobiazgowo opracowanym klejnotem i fantazyjnie wijącymi się labrami. Głowa księcia wychodzi poza narzucone schematem ograniczenia i przerywa legendę, podobnie jak klejnot flankujący tarczę herbową na odwrotnej stronie. Talar nie ma żadnych sygnatur, ale motyw krzyża i tytuł biskupstwa wskazuje na produkcję w Koszalinie. Talary bite były do końca panowania schorowanego Bogusława XIV, ale kraj wyniszczony wojną nie miał z tego żadnych korzyści. Po wyparciu armii cesarskiej Pomorzanie musieli utrzymywać armię szwedzką (200 tys. talarów). Mennica koszalińska po śmierci księcia została na zawsze zamknięta.

Genowefa Horoszko