Złoty pantofelek

W pracowni wiedeńskiej malarza w 1957 roku powstał obraz „Złoty pantofelek”, do którego pozowała pani Hertha Czedekowska. Ubrana w białą suknię z tiulu przysiadła na łóżku, może na tapczanie, rozpinając złoty pantofelek. Jeszcze uśmiechnięta po balu, pochyla się z naturalnym wdziękiem ku odsłoniętej nodze z rozpiętym sandałkiem. Szeroka i marszczona spódnica sukni ujętej w pasie błękitną szarfą, rozkłada się jak wachlarz. Na lewym ramieniu tkwi jeszcze powiewny różowy szal, który spływając za plecami pani biegnie falami ku dołowi. Kolorystycznie komponuje się z nim róża po lewej stronie. Nagie ramiona i odsłonięty dekolt ozdobione są jedynie sznurem pereł. Za Herthą na stoliku stoi wazon z różowofioletowymi chryzantemami. Stonowane kolory tła (szarości, popielate zielenie, zgaszony fiolet) i refleksy układające się na sukni w pastelowych tonacjach, zatarcie konturów ciała , płynne zatapianie się sukni w mrok tła podsuwają porównanie z malarstwem impresjonistycznym. „Poprowadzenie” światła w obrazie lewym górnym rogu prowadzi wzrok z czubków kwiatów przez nagie ramię modelki do niknącego w mroku złotego pantofelka.

Bolesław Jan Czedekowski (1885-1969) polski malarz, urodzony w Wojniłowie we wschodniej Galicji. Studiował w  wiedeńskiej Akademii Sztuk Pięknych, później był uczniem profesora Kazimierza Pochwalskiego oraz Heinricha von Angelego, dwóch znakomitych portrecistów. Swoją pierwszą pracownię otworzył w Wiedniu i z tym miastem był chyba najbardziej związany w okresie wczesnej działalności artystycznej. Tu także mieszkał w czasie I wojny światowej zyskując powoli uznanie za portrety arystokratek i żon wyższych oficerów. Swoje prace wystawiał w Wiedniu, Paryżu, Warszawie i Krakowie nie zyskując w Polsce początkowo zbyt pochlebnych opinii. Po II wojnie światowej wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, a w latach 60-tych powrócił do Wiednia i tu zmarł 8 lipca 1969 roku. Pochowany został w Lofer koło Salzburga. Był dwukrotnie żonaty – pierwszy związek z Wiedenką Eugenią Nell zawarł w 1913 roku i doczekał się córki Heleny. Jako wdowiec poznał Herthę Aujezdecky, która została jego drugą żoną i po śmierci artysty ofiarodawczynią licznych płócien zgromadzonych w łańcuckim muzeum. Ten portret powstał w 1962 roku, w wiedeńskiej pracowni malarza.

Dorota Błoniarz