Globus fizyczny

Egzemplarz ten należy do jednej z sześciu edycji globusów romerowskich (warto pochwalić się, że w zbiorach Dworku Wincentego Pola znajduje się obecnie już ich komplet), czyli wykorzystujących mapy autorstwa wybitnego polskiego kartografa profesora Eugeniusza Romera (1871–1954).

W roku 1921 założył on we Lwowie Instytut Kartograficzny (który działał do roku 1939), trzy lata później wydawnictwo Książnica–Atlas (funkcjonujące we Lwowie do 1941 roku, a następnie w latach 1946–1951 we Wrocławiu; potem zostało przejęte przez Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych). Oficyna ta, będąca jedną z największych w międzywojennej Polsce, prócz map i atlasów produkowała kartograficzne przyrządy naukowe – globusy.

Mamy tu do czynienia z pierwszym wydaniem globusa pod marką „Książnica–Atlas”, a zarazem pierwszym, w przypadku którego do zobrazowania rzeźby terenu zastosowano mapę hipsometryczną. Dodajmy, że zaproponowany przez profesora Romera dobór poziomic (0, 300, 500, 1000, 2000, 3000 i 5000 m n.p.m.) i linii batymetrycznych (2000, 2000, 4000 i 7000 m) oraz skali barwnej (dla lądów od zieleni do czerwieni, a dla mórz od beżu po ciemnoniebieski) polskiej kartografii nadały charakterystyczny styl, zwany szkołą romerowską. Inną jej cechą był też znaczny stopień generalizacji map, czyli redukcji ich treści dla poprawy czytelności.

Znanych jest obecnie sześć egzemplarzy tego wydania, większość znajduje się w kolekcjach prywatnych. Ten egzemplarz trafił do naszych zbiorów w roku 1985 jako przekaz Szkoły Podstawowej w Biskupicach Ołobocznych (województwo wielkopolskie), w ramach prowadzonej wówczas przez nasze muzeum akcji „Stary globus w zamian za nowy”.