Kaskady Tivoli

Szeroki kadr obrazu mieści w sobie podzieloną na trzy plany przestrzeń monumentalnego krajobrazu Tivoli. Pełniące na pierwszym planie rolę dominanty wysokie, rosochate drzewa, namalowane po prawej stronie, zrównoważone są zabudowaniami na zboczu gór, umieszczonymi po lewej stronie, a oba te plany łączy kaskada rzeki, zajmująca miejsce w środku kompozycji. Ciągnące się w oddali góry zlewają się z pogodnym niebem. Z przodu dostrzec można sylwetki ludzi, z których dwójka odpoczywa na kamieniu. Malarz wykończył obraz z dużą dbałością o szczegóły, co widać szczególnie w sposobie oddania gałęzi, z precyzyjnym odmalowaniem poszczególnych listków. Prawda wrażeń wzrokowych w sposób harmonijny łączy się tu z aprioryczną decyzją ładu i zwartej struktury.

Obraz ze względu na swe uniwersalne cechy doskonale skomponowanego, choć niezbyt zindywidualizowanego pejzażu, raz po raz zmieniał swą atrybucję. Być może najwcześniej (w końcu XVIII w.) przypisano go Andrei Locatellemu, później m.in. (od poł.XIX w.) łączono go z nazwiskiem Gasparda Poussina. Fakt ten nie dziwi, gdy zważymy na bliskość stylistyczną obu malarzy i na wspólnotę inspiracji na nich oddziałujących. Andrea Locatelli pozostawał w swych pracach pod wpływem Gasparda Dugheta właśnie, obok Jana Fransa van Bloemena, Giovanniego Ghisolfiego, , Claude’a Loraina i – w największej mierze – Salvatora Rosy.

Dominika Walawender-Musz