Bogurodzica Hodigitria [wariant – Bogurodzica Jerozolimska]

Ikonę Jerozolimskiej Bogurodzicy Hodigitrii według tradycji namalował w Getsemani Ewangelista Łukasz w 48 r. po narodzeniu Chrystusa. Bizantyjski cesarz Leon Wielki w 463 r. przeniósł ja do Konstantynopola do cerkwi Życiodajnego Źródła. Istnieje przekonanie, że ikona uratowała stolicę Bizancjum od najazdu Scytów w VII w. Wydarzenie uznano za cud, a obraz Jerozolimskiej Bogurodzicy przeniesiono do świątyni na Blacherniach. W 988 r. ikona została przywieziona na Ruś do Korsunia jako dar chrzcielny dla księcia Włodzimierza Światosławicza, który ofiarował ją Nowgorodowowi po przyjęciu chrztu przez mieszkańców miasta. Z soboru Mądrości Bożej w Nowgorodzie w 1571 r. car Iwan IV Groźny przeniósł obraz do soboru Zaśnięcia Matki Bożej na moskiewskim Kremlu. Po zdobyciu Moskwy przez wojska napoleońskie w 1812 r. pierwotna ikona zaginęła. Mieli ją ukraść Francuzi i umieścić w paryskiej katedrze Notre Dame, jednak pogłoska ta nie potwierdziła się. W Rosji i poza jej granicami znanych jest co najmniej 8 słynnych wizerunków Jerozolimskiej Bogurodzicy, nie wspominając o ich licznych kopiach, jak prezentowany obraz. Osobliwością ikonograficzną przedstawienia jest wyraźny gest dłoni Bogurodzicy wskazującej Chrystusa.

Teresa Bagińska-Żurawska https://orcid.org/0000-0002-9243-3967