Batory Stefan (1533-1586)

Przedstawienie króla Stefana Batorego (panowanie 1576-1586) jest późniejszą reprodukcja oryginalnej ryciny z początku XVII wieku, która stanowiła jedną z licznych ilustracji książki wydanej w 1603 roku, autorstwa Jacoba Schrencka von Notzing (1539-1612), zatytułowanej „Der aller Durchleuchtigisten und Grossmächtigen Kayser, Durchleuchtigisten und Großmächtigen Königen [...] Fursten wie auch Grafen, Herren, vom Adel [...] warhafftige Bildtnussen und kurtze Beschreibungen jhrer so wohl in Fridts [...]„, która była poszerzoną wersją jego wcześniejszego dzieła zatytułowanego „Armamentarium Heroicum Ambrosianum", z 1601 roku, będącego katalogiem zbiorów zgromadzonych przez Ferdynanda II księcia Tyrolu (1529-1595). W publikacji z roku 1603 znalazło się przeszło sto drzeworytów ukazujących wizerunki władców; królów, książąt i  europejskich, przedstawionych w pełnej postaci w niszy, ujętej obustronnie kolumnami, wspartej na cokole. Rama architektoniczna tworząca otoczenie sylwetek posiada bogatą dekorację o motywach groteski oraz wici roślinnej. Portretom odbitym na stronie verso kolejnych kart towarzyszą opisy umieszczone na sąsiednich stronach (recto). Bogate wydawnictwo, o wielu doskonałej klasy rycinach autorstwa Dominicusa Custosa, na podstawie rysunków Giovanniego Battiste Fontane (1524-1587),powstało, podobnie jak „Armamentarium Heroicum…” na zlecenie Ferdynanda II Habsburga, arcyksięcia austriackiego, księcia Tyrolu. Władca ów, zapisał się w pamięci jako zasłużony mecenas, który uczynił z posiadanego przez siebie zamku Ambras w austriackim Innsbrucku, ważny ośrodek artystyczny, a także miejsce, w którym zgromadzone zostały jego bogate zbiory sztuki. Przedmiotami rzemiosła, które szczególnie interesowały księcia były elementy uzbrojenia. Ferdynand II zgromadził niemałą kolekcję zbroi należących do współczesnych mu sławnych osób, koronowanych głów, książąt, magnatów. To właśnie ten obszar kolekcji stał się inspiracją dla dzieła, z którego pochodzi pierwowzór portretu Batorego. Obiekt wilanowski różni się kompozycyjnie od oryginału tym, że w płycinie pod niszą, w której ukazany jest król, znalazł się identyfikujący podpis – zapewne facsimile autografu Batorego o treści: Stephanus Bathoreus Poloniae Rex.

Ambras, Innsbruck, Austria, Habsburgowie, Ferdynand II Habsburg, Tyrol, uzbrojenie, władca, książę, król, kolekcja, mecenas, reprodukcja