Pucharek stożkowaty

To unikatowe naczynie zostało ulepione z gliny zawierającej dużą ilość domieszki tłucznia. Beżowa barwa z ceglastymi plamami świadczy, że wypał przeprowadzany był w atmosferze utleniającej. Kształtem naczynie przypomina stożkowatą doniczkę o grubych ściankach. Poniżej wylewu zaopatrzone jest w niewielki guzek i ozdobione dookolną plastyczną listwą. Zabytek pochodzi z cmentarzyska odkrytego jeszcze przed 1945 rokiem. Pierwsze systematyczne wykopaliska związane z niszczeniem nekropoli zostały tu przeprowadzone dopiero w latach 1990–1992. Badania terenowe realizowali pracownicy Muzeum Narodowego w Szczecinie z udziałem studentów archeologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i mieszkańców wsi Barnisław. W ciągu trzech sezonów badawczych odkryto tu ponad 100 obiektów, z których znakomita większość miała związek z kulturą łużycką. Prezentowane naczynie stanowiło wyposażenie jednego z dwóch grobów szkieletowych datowanych na późny neolit/protobrąz (lata ok. 2300–2000 BC). Z całego szkieletu przetrwały tylko pojedyncze zęby, a ich usytuowanie świadczyło, że zmarły był ułożony głową na południe. Na tzw. wyposażenie grobowe złożyły się dwa naczynia ustawione w okolicy głowy, sześć kolejnych oraz skupisko pięciu grocików krzemiennych znajdowało się w okolicy nóg. Mniej więcej na wysokości pasa leżała kolista zawieszka bursztynowa oraz sześć pozostałych grocików. Towarzyszące pochówkowi przedmioty wskazują na bardzo interesujące zjawisko przenikania się miejscowej tradycji neolitycznej ze stylistyką wczesnobrązowej kultury protounietyckiej wywodzonej z obszaru Czech oraz elementami bardzo intrygującej kultury pucharów dzwonowatych, której impulsy płynęły na Pomorze najpewniej z południowo-zachodniej i zachodniej części Europy.

Dorota Kozłowska