Obrzędy święte: podręcznik do nauki religii dla uczniów gimnazjum

Nauczanie religii w szkołach państwowych w II Rzeczypospolitej było obowiązkowe, w wymiarze dwóch godzin tygodniowo. Kwestie prawne regulowały Konstytucja marcowa oraz konkordat z 1925 roku. Wedle tego traktatu biskupi ustalali obsadę i nadzorowali nauczycieli religii w szkołach. Komisja Szkolna Episkopatu Polski precyzowała kształt planów i programów nauczania, a także ustalała treść podręczników do nauki przedmiotu.

W podręczniku Baranowskiego i Noryśkiewicza skupiono się na kwestiach związanych z dogmatyką Kościoła. Książka rozpoczynała się wstępem zatytułowanym O czci Boga w życiu chrześcijanina. Następnie uczniowie poznawali tajniki mszy świętej (duchowe – na przykład znaczenie ofiary Chrystusowej, ale i aspekty praktyczne – sprzęty kościelne lub przybory wykorzystywane w mszy), omówiono sakramenty święte i główne wydarzenia roku kościelnego. Należy zauważyć, że w II Rzeczypospolitej podręcznik mógł pełnić rolę pomocniczą; nauczyciele często zachęcali uczniów do samodzielnej lektury, udostępniali też materiały własne.

Książka kosztowała 1,50 zł. W cenę wliczano „znaczek na budowę publicznych szkół powszechnych”.

Jeden z autorów podręcznika, ksiądz kanonik Jan Kanty Noryśkiewicz, urodził się w 1876 roku w rodzinie nauczycielskiej. Zaangażował się w działalność patriotyczną. W 1897 roku zdał maturę, cztery lata później ukończył studia teologiczne, po czym wyjechał na studia specjalistyczne do Münster, gdzie otrzymał doktorat z teologii. Do roku 1920 uczył w gimnazjach, po czym objął stanowiska administracyjne w instytucjach edukacyjnych. Działał w wielu organizacjach społecznych, takich jak Polski Czerwony Krzyż czy Liga Morska. W czasie wojny ukrywał się, jednak w listopadzie 1944 roku został aresztowany przez Gestapo. Umieszczono go w obozie w Żabikowie (numer 21 153). W lagrze pełnił posługę kapłańską wśród więźniów politycznych. Został zwolniony tuż przed likwidacją obozu dzięki wstawiennictwu bratanicy, Kunegundy Noryśkiewicz, która interwencję przypłaciła życiem. Po wojnie ksiądz Noryśkiewicz osiadł w Poznaniu, gdzie objął parafię i zaangażował się w odbudowę świątyń. Zmarł w 1961 roku.