Lubomirski Stanisław (1583-1649) - portret

Kompozycja wielofiguralna pędzla nieznanego siedemnastowiecznego malarza, najprawdopodobniej polskiego, ukazująca scenę na polu bitewnym pod Chocimiem (1621). Do jednego z dwóch drzew liściastych, dominujących nad sceną, została przywiązana czerwona tkanina, odsłaniająca wejście do namiotu obozowego, usytuowanego z prawej strony. Prawie pośrodku stoi książę Stanisław Lubomirski (1583-1649), wojewoda i starosta krakowski, a także sądecki, spiski, krzepicki, zatorski i niepołomicki, krajczy i podczaszy koronny, będący w średnim wieku, zwrócony 3/4 w lewo (głowa w prawo), odziany w pełną zbroję płytową typu zachodnioeuropejskiego, na którą narzucił szkarłatny płaszcz z ciemnobrunatnym futrem, spięty drogocenną, wysadzaną klejnotami zaponą. Przez pierś portretowanego przebiega biała szarfa. W prawej ręce książę trzyma buławę, lewą natomiast wyciąga przed siebie w geście wskazującym. Za nim, po prawej stronie, autor dzieła umieścił postać młodszego rycerza w zbroi i w hełmie z pióropuszem, w skórze lamparciej udrapowanej na ramionach, wspartego na buzdyganie, identyfikowanego dziś hipotetycznie z królewiczem Władysławem Wazą (1595-1648), który wziął udział - formalnie jako współdowodzący przy boku Chodkiewicza - w bitwie chocimskiej. Z lewej strony Stanisława Lubomirskiego klęczą trzy postacie pokonanych Turków, składających hołd triumfatorowi, którym nie jest tutaj przywódca wyprawy: głównodowodzący, hetman Jan Karol Chodkiewicz, przed śmiercią (24 września 1621 r.) przekazał buławę swemu następcy, przedstawionemu na niniejszym obrazie. W głębi z lewej widoczny zarys namiotów.

Książę Stanisław Lubomirski przyszedł na świat jako syn Sebastiana Lubomirskiego (ok. 1546-1613) i jego żony Anny z domu hrabianki Branickiej (1562-1639). Z małżeństwa z Zofią Ostrogską (1595-1622), córką kniazia Aleksandra Konstantynowicza Ostrogskiego, wojewody wołyńskiego, miał kilkoro dzieci (synów: Aleksandra Michała, Jerzego Sebastiana i Konstantego Jacka; córki: Konstancję i Annę Krystynę).

Stanisław Lubomirski (1583-1649), książę, wojewoda i starosta krakowski, starosta sądecki, spiski, krzepicki, zatorski i niepołomicki, krajczy i podczaszy koronny; Anna Lubomirska z domu Branicka (1562-1639); Zofia Lubomirska z domu Ostrogska (1595-1622); Aleksander Michał Lubomirski (ok. 1614-1677); Jerzy Sebastian Lubomirski (1616-1667); Konstanty Jacek Lubomirski (1620-1663); Konstancja Lubomirska (Czarnkowska); Anna Krystyna Lubomirska (Radziwiłłowa); bitwa pod Chocimiem/ chocimska (1621); Władysław Waza (1595-1648), królewicz polski; hetman Jan Karol Chodkiewicz (1560-1621).

Agnieszka Woźniak-Wieczorek