Machiny, budynki i liście

Teodor Bok z upodobaniem malował martwe natury. Tworzył je w formie kasetonowych, zestawionych obok siebie rysunkowych paneli, w których umieszczał precyzyjnie odwzorowane przedmioty, rośliny, budowle, kule, bramy, machiny czy wiertarki. Porządkował je i układał w pasowe, poziome kompozycje.

Czy poza harmonijną konfiguracją kryje się w tych przedmiotach jakaś tajemnica? Z pewnością nie były to przypadkowe, czysto estetyczne rozwiązania. Czy kula i piramida mówią nam o ludzkiej wiedzy? Może dlatego są tam pierwsze litery alfabetu. Ale dlaczego w kulę wbity jest oszczep, kawałek drewna? Czy wklejone zasuszone liście symbolizują naturę? Dlaczego KRONIKĘ PARAFII symbolizuje siedem kamieni (siedmiu jeźdźców Apokalipsy?) I dlaczego w kolejnym kasetonie znowu pojawia się piramida, tym razem umieszczona w bramie z portykiem? Dwie starożytne cywilizacje – Egiptu i Grecji połączono razem… Dlaczego sylwetka człowieka ma „tułów” wydarty z papierosów Marlboro LIGHT (napis widoczny do góry nogami)? I dlaczego, do diaska, autor nie tylko dokładnie odwzorowuje elektryczną wiertarkę (co ona ma wspólnego z religią, kosmosem i starożytną cywilizacją?), ale i opatruje ją nadzwyczaj szczegółowym opisem lub nazwą każdej części: nad wiertłem – WIERTŁO. Przy rączce – RĄCZKA. Przy kolbie z przyciskiem – PRZYCISK, wyżej drugi napis: PRZYCISK Nr 2. U dołu długa pozioma strzałka, nad nią napis: KABEL.

Można by dalej podejmować próby analizy tego obrazka. Użyć rozmaitych naukowych sposobów i źródeł, szukać asocjacji. Może jednak lepiej poddać się emanującemu z pracy humorowi, zanurzyć w grotesce dnia codziennego, podążyć za skojarzeniami artysty.

Renata Piątkowska