Bez tytułu (pl. Bankowy 1)

Jedno z dwóch ujęć prezentujące aktualny widok pl. Bankowego z dominującą bryłą „Błękitnego Wieżowca”, budynku stojącego w miejscu zniszczonej Wielkiej Synagogi przy dawnym placu Tłomackie 7 w Warszawie. Synagoga projektu Leandra Marconiego, uroczyście otwarta w 1878 roku, była jedną z bardziej reprezentacyjnych budowli wzniesionych w XIX wieku w Warszawie, symbolem judaizmu reformowanego i największą żydowską świątynią w stolicy. Budynek ten znalazł się w obrębie getta warszawskiego. Synagoga jeszcze na niespełna rok, w latach 1941-1942, za zgodą Niemców, powróciła do swojej funkcji sakralnej, jednak w marcu 1942 została definitywnie zamknięta. Przez pewien czas służyła jako magazyn na zrabowane Żydom dobra, ostatecznie zaś przestała istnieć 16 maja 1943 roku, kiedy to Jurgen Stroop krwawo stłumiwszy powstanie w etcie warszawskim, osobiście wysadził ją w powietrze. Było to dokładnie przygotowane wydarzenie, zaplanowane przez Stroppa jako „niezapomniana alegoria triumfu nad żydowstwem”.

Po zakończeniu II Wojny Światowej z początku planowano odbudowę synagogi, jednak w latach 50. XX w. ówczesne władze zdecydowały o wybudowaniu w tym miejscu wieżowca. Ostatecznie, po wielu zmianach, prace rozpoczęto w 1976 roku, przerwano na przełomie lat 70. i 80. XX w., wznowiono pod koniec lat 80. XX, a finalnie zakończono w 1991 roku.

Małgorzata Bogdańska-Krzyżanek