List do Zofii Dutkiewicz-Baruch

List do żony, w którym Wacław Baruch pisze m.in. o szczepieniach przeciw czerwonce: „Czy u was macie szczepić czerwonkę, dwukrotnie, my w przyszłym tygodniu będziemy sobie szczepić, za dwa razy I.50 ale niektórym ludziom bardzo puchną ręce i gorączkują, ciekawy jestem jak przejdzie u mnie […]”. Z treści dalszej listu: „Janka wróci może mi przywiezie trochę nut, może znajdę jaką knajpkę więc muszę sobie przypomnieć trochę małych utworów Janka nie przywiozła mi tych wszystkich o co prosiłem więc tańce Nachessa[?], Zigeunerweisen Sarasatiego, 2 czardasze Hubaja, nokturn Chopina Es-dur, 2 walce Kreislera Rosmarin i Liebesleid, Zefir Hubaja, kujawiak i [nieczyt.] Wieniawskiego, to leży na etażerce w papierach, czy moje skrzypce w porządku. We wtorek grałem w kościele podobno ładnie”.

Wiadomo, że w 1936 r. Baruch nie przyjął propozycji Bronisława Hubermana, który zaprosił go do Palestyńskiej Orkiestry Symfonicznej do Tel Awiwu – ze względów rodzinnych. Elementy biografii Barucha pozwalają na wskazanie potencjalnego ważnego powodu tej decyzji. Baruch, zwłaszcza w latach 30., był bardzo silnie zasymilowany i głęboko utożsamiał się z katolicyzmem. Widać to i w prezentowanym liście – w końcówce cytowanego fragmentu, i w innych listach.

W Archiwum Archidiecezjalnym Warszawskim zachował się wpis do księgi małżeństw parafii św. Aleksandra w Warszawie – akt katolickiego ślubu Witolda Hugona Barucha i córki i Władysławy z Krzemińskich Stanisława Dutkiewiczów (dostęp 14.06.2021). Wzięli ślub 8.02.1921 r., w wieku 31, 32 lat (Zofia była równolatką męża). Z zapisu wynika, że rodzice Witolda Barucha, Szymon i Rozalia Lewkowicz, również byli najpewniej katolikami (w akcie ślubu podkreślona została ich parafia – kościoła Najświętszej Marii Panny w Krakowie).

Stopień asymilacji, widoczny w mocnym osadzeniu w nieżydowskich elitach Rzeczypospolitej, zaznacza się również w nazwiskach świadków ślubu. Byli nimi żołnierze zajmujący wysokie funkcje w Wojsku Polskim: ppor. Edward Kubik i major Tadeusz Różycki-Kołodziejczyk (w akcie zapisany jako Rózycki, najpewniej chodzi jednak o Różyckiego-Kołodziejczyka, biologa, żołnierza Legionów; w 1921 jeszcze przed kolejnymi awansami – majora, szefa Sekcji Historycznej Sztabu Generalnego oraz jednego z organizatorów Biura Historycznego; zob. Sz. Brzeziński, K. Fudalej, „Pracownicy naukowo-dydaktyczni Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego 1930-2010. Słownik biograficzny”, Warszawa 2012, s. 100).

Przemysław Kaniecki