Postój jeźdźców na tle krajobrazu

Zdrożeni podróżni kończą swój postój. Mężczyzna z lewej zwrócony w stronę widza dosiadł już karego konia, drugi trzyma za uzdę siwego, kierując go w stronę drogi prowadzącej w głąb obrazu, w stronę zabudowań. Psa pijącego z kałuży też przedstawiono na pierwszym planie. Drugi plan to kępy wysokich drzew liściastych, za którymi znika trzech piechurów. Do niewielkiego formatu dzieła dopasowana została z zachowaniem dobrego smaku ilość treści. Podobnie jak 1755 obraz malowany jest dość topornie: rysunek jest sztywny, a plamie brak finezji. Być może celowo bo ten zakres popularnej tematyki nie wymuszał większego polotu.

Obraz łączony jest z nazwiskiem Philipsa Wouwermanna, obecnie jako dzieło jego naśladowcy. Rzeczywiście, nie sposób nie dostrzec narzucających się odniesień do obrazów tego niderlandzkiego mistrza małych pejzaży, jednego z najbardziej popularnych twórców przedstawień koni. Z ponad tysiąca namalowanych przezeń obrazów zachowało się ok. 700. Identyfikacja własnoręcznych dzieł artysty jest znacznie utrudniona ze względu na dużą liczbę naśladownictw. Ponadto mistrz mógł się poszczycić wielką rzeszą uczniów. Z upodobaniem powielali oni (czasem w nieznacznie zmienionej kompozycji, szczegółach, wariantach) jego sceny batalistyczne z motywami wojny trzydziestoletniej, biwaki, obozy wojskowe i jarmarki, a także sceny myśliwskie i postacie jeźdźców. Szczególną popularność zdobył sobie Siwy koń ze zbiorów Rijksmuseum w Amsterdamie.

Pierwszym jego mistrzem był ojciec, Paul Joosten, a następnym – Frans Hals. Philips mieszkał i pracował przez całe życie w Haarlemie. Istnieją co prawda przypuszczenia, że podróżował po południowej Francji i Włoszech, ale nie jest to pewne. Na jego twórczość duży wpływ wywarły dzieła Pietera van Laera.

W kolekcji Potockich, znanych ze swej miłości do koni, nie mogło zabraknąć dzieł tego artysty. Spis Obrazów znajdujących się w Galeryi i Pokojach Pałacu Willanowskiego… z 1834 wymienia kilka jego obrazów, prawdopodobnie własność Stanisława kostki Potockiego: „Wyjazd na polowanie, obraz na drzewie dobrze zachowany z Monogramem Artysty Filip Wuwermans. […] Krajowidz z ludźmi i końmi. P. Wouwermans. […] Piękny Krajowidz z Figurami i Końmi, malowany na drzewie. P. Wouwermans. […] Piękny mały kraiowidz z ludźmi i końmi na drzewie. F. Wouwermans”.

Dominika Walawender-Musz