Widok Rajskiego Ogrodu w Sanssouci

Chromolitografia powyższa należy do zbioru sześciu różnych scen ogrodów i budynków poczdamskiego Sans Souci, które zachowały się w zbiorach Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Pośród nich aż trzy ukazują widoki na część założenia rezydencjonalno-parkowego w Sans Souci, nazwanego Paradeisgärt´l, co znaczy Rajski Ogród. Obecnie jest to część, w której znajduje się ogród botaniczny działający przy miejscowym Uniwersytecie (Botanischer Garten der Universität Potsdam). Rajski Ogród założony został na polecenie króla Fryderyka Wilhelma IV (lata panowania 1840-1861), jako dopełnienie krajobrazowe do wzniesionego z jego polecenia monumentalnego pałacu Oranżerii, który stylem nawiązywał do renesansowych willi włoskich. Sięgając po inspiracje włoskie dla swoich zleceń architektonicznych, podobnie wybierał zlecając kształtowanie nowych części ogrodu. Projektantem Rajskiego Ogrodu był działający na zlecenie Fryderyka Wilhelma IV architekt ogrodowy Peter Joseph Lenné (1789-1866). Plan ogrodu opierał się na wzorze ogrodów włoskich, a zasadzone w nim rośliny kojarzyły się przede wszystkim z krajobrazem południa, za co odpowiedzialny był ogrodnik królewski, Hermann Sello (1800-1876). W ogrodzie rosły winne krzewy, kukurydza, dynie i karczochy. Dopełnieniem inspirowanego krajobrazem półwyspu apenińskiego ogrodu były umieszczone w nim obiekty małej architektury, wśród nich kamienna kaskada wodna, wejście w kształcie pergoli oraz Stibadium – bezpośrednio nawiązujące do tradycji budownictwa starożytnego Rzymu. Za ich wygląd odpowiadali architekci Ludwig Ferdinand Hesse (1795-1876) oraz Friedrich Ludwig Persius (1803-1845). Na wilanowskiej chromolitografii ukazane jest w części centralnej, pośród bujnej zieleni, Stibadium (omówione w innej nocie, zob. Widok impluvium w Rajskim Ogrodzie w Sanssouci). Jego ażurowy fryz ozdobiony jest wazami o różnorodnych formach. Daleko w tle zawarł autor wzoru grafiki, malarz Carl Graeb (1816-1884), a powtórzył litograf, sylwetkę kościoła św. Mikołaja, projektu Karla Fredricha Schinkla (1781-1841).

Rajski Ogród, Fryderyk Wilhelm IV, ogród botaniczny, ogród włoski, Peter Joseph Lenné, Hermann Sello, Carl Graeb, Poczdam,