Czarka ze spodkiem z herbem Челищьев (Liszczew)
1827
Muzeum Zamkowe w Malborku
Jest częścią kolekcji: Emalie europejskie
Paterka o biało-czerwonej dekoracji to efektowny wyrób użytkowy, zdobiony wyławianym w głębinach Morza Śródziemnego czerwonym koralem. Należy do najbardziej charakterystycznych obiektów powstających w sycylijskich warsztatach rzemieślniczych. Wyróżniającym się ośrodkiem tej produkcji w zachodniej części wyspy było Trapani. Ze względu na wartość, przypisywane koralowi właściwości i trudność jego pozyskania, wyroby jubilerskie oraz dekorowane nim naczynia należały do artykułów luksusowych. Do najczęściej zachowanych w kolekcjach należą różnego kształtu paterki, szkatułki, sztućce, oprawy broni białej oraz przedmioty do sprawowania kultu, takie jak kropielniczki, relikwiarze, kielichy, pasyjki, ołtarzyki dewocyjne czy krzyżyki. Najbardziej pożądany był koral o intensywnej czerwonej, głębokiej barwie, ale można też spotkać i korale w innych tonacjach i odcieniach. Cenny materiał oprawiano chętnie w złoto, w mniej luksusowych wersjach – w miedź złoconą. Talerz wilanowskiej paterki, wykonanej ze złoconej miedzi, osadzony na krępej cylindrycznej stopie, został inkrustowany ziarnami korala ułożonymi w gęsty ornament. Czerwony koral uzupełniają fragmenty białej emalii wplecione w dekorację jako płatki rozet oraz ażurowego obramienia z kwiatowymi sterczynami. Na lustrze i kołnierzu talerza ułożono wokół centralnego pierścienia dwa okręgi mijających się, symetrycznie rozłożonych biało-czerwonych rozetek. Niestety w części rozetek nie zachowały się białe płatki emalii, osłabiając dekoracyjny efekt całości. Co charakterystyczne, obiekty powstające w XVI i XVII wieku, miały – tak jak i na wilanowskiej paterce – korale ułożone pod ażurową metalową wierzchnią płytką, w której wycięte były precyzyjnie odpowiednie w kształcie otwory. Wypełniająca ażur organiczna struktura była dociskana wierzchnią płytką, zapobiegając przemieszczeniom lub ubytkom korala. W wieku XVIII korale zwykle mocowano żelaznymi drucikami, co skracało czas ich osadzania. Ich układ przypominał niekiedy fragment adamaszkowej lub welurowej tkaniny z wypiętrzonymi partiami z wzorów. Spód naczynia pokryto skromniejszą, aczkolwiek staranną dekoracją z grawerowanymi stylizowanymi wiciami. Ten atrakcyjny wizualnie obiekt do zbiorów zakupili zapewne podróżujący do Italii August i Aleksandra Potoccy. Dlatego też po raz pierwszy zaprezentowano ją warszawskiej publiczności podczas Wystawy starożytności i przedmiotów sztuki w 1856 r. w pałacu hr. Augustostwa Potockich przy Krakowskim Przedmieściu 32 (dziś: Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego). Opisano ją w katalogu tej wystawy pod pozycją 491 Co ciekawe, w zbiorach polskich podobne naczynie znalazło się w kolekcji książąt Czartoryskich, co potwierdza fakt, pożądania tego typu obiektów w gromadzonych w XVIII i XIX w kolekcjach.
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 8,5 cm, szerokość: 23,4 cm
Rodzaj obiektu
naczynie dekoracyjne
Technika
emalia
Tworzywo / materiał
brąz; złoto; koral
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
Manufaktura porcelany w Baranówce
1827
Muzeum Zamkowe w Malborku
Cranach, Lucas młodszy
1541
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Nieznane/ nieznane
XIX/XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Zamkowe w Malborku
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna
0/500
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Zarządzaj plikami cookies:
Ten rodzaj plików cookies jest niezbędny do funkcjonowania serwisu. Możesz zmienić ustawienia swojej przeglądarki tak, aby je zablokować, jednak strona nie będzie wtedy działała prawidłowo.
WYMAGANE
Służą do pomiaru zaangażowania użytkowników i generowania statystyk na temat serwisu w celu lepszego zrozumienia, jak jest używany. Jeśli zablokujesz ten rodzaj cookies nie będziemy mogli zbierać informacji o korzystaniu z serwisu i nie będziemy w stanie monitorować jego wydajności.