Kantharos

13.4 wys. bez uchwytów

Kubek o dwóch uszkach na wysokiej stopce z dwoma dekoracyjnymi uchwytami, wychodzącymi wysoko ponad poziom wylewu. Naczynia o takim kształcie nazywane są kantharosami. Jest to jeden z kilku typów naczyń służących w Starożytnej Grecji do picia wina.

Wilanowski egzemplarz wykonano z żółtobrązowej gliny, jednak jej kolor na niemal całej powierzchni skrywa warstwa czarnego firnisu (pokostu). Naczynie ozdobiono dekoracją malowaną bielą – pomiędzy pasami ornamentu na górze i dole korpusu umieszczono fantazyjny motyw wici roślinnej z listkami i młodymi pędami zwijającymi się spiralnie. Taka dekoracja naczynia (mimo kilku cech odróżniających ją od innych egzemplarzy z tego terenu) pozwala nam przypuszczać, ze pochodzi ono z rejonu Apulii (Włochy).

Kantharos wykonano w technice często spotykanej w ceramice Starożytnej Grecji. Po lekkim podeschnięciu naczyń uformowanych najczęściej na kole garncarskim ich powierzchnię pokrywano firnisem, czyli delikatną, specjalnie przygotowaną i oczyszczoną glinką bogatą w żelazo. Czarny kolor pojawiał się na naczyniu dopiero po wypale w piecu, wcześniej glinka miała najprawdopodobniej kolor czerwonawy. Na jej powierzchni malowano białą dekorację. Następnie wypalano je w specjalnym piecu ceramicznym – początkowo w atmosferze z dostępem tlenu. Natomiast po osiągnięciu odpowiedniej temperatury odcinano jego dopływ (zamykając otwory pieca i być może dokładając mokrego drewna), dzięki czemu zawarte w wierzchniej glince tlenki żelaza ulegały redukcji i zmieniały kolor z czerwonego na czarny, tworząc tło dla białej dekoracji.

Agnieszka Żuber, na podstawie badań W. Dobrowolskiego

„Wazy Greckie Stanisława Kostki Potockiego”, Warszawa 2007.