Skyfos

W ceramice Starożytnej Grecji istniało wiele kształtów naczyń przeznaczonych do picia wina. Szeroko rozpowszechnione były m.in. „skyfosy”, o kształcie kubków na cylindrycznych stopkach z dwoma uchwytami. Taki właśnie typ reprezentuje zabytek wilanowski. Jego oszczędną dekorację wykonano za pomocą firnisu – delikatnej glinki bogatej w żelazo. Zdobienie jest proste, opierające się jedynie na liniach i okręgach. Do naszych czasów zachowało się jednak w słabym stanie – liczne przetarcia i złuszczenia sprawiły, że jest prawie niewidoczne, choć wcześniej miało zapewne kolor głębokiej czerni.

Jak powstało to starożytne naczynie? Najpierw wytoczono je na kole garncarskim i doklejono uchwyty. Po przeschnięciu część powierzchni pokryto firnisem (zwanym także pokostem). Jednak czarny kolor pojawiał się dopiero po wypale w piecu. Najpierw naczynia wypalano w atmosferze z dostępem tlenu, a po osiągnięciu odpowiedniej temperatury odcinano jego dopływ (zamykając otwory pieca i być może dokładając mokrego drewna), dzięki czemu zawarte w wierzchniej glince tlenki żelaza ulegały redukcji i zmieniały kolor z czerwonego na czarny. Glinka ta także lekko się nadtapiała – nadając dekoracji charakterystyczny, satynowy połysk – na wilanowskim naczyniu już niewidoczny.