Papież ze św. Piotrem z Werony i św. Augustynem z Canterbury

Na tle ciemnej kotary, przedzielającej w środku daleki pejzaż. Tron na trzech stopniach. Na nim siedzący wprost papież w stroju pontyfikalnym z tiarą na głowie. Błogosławiący prawą wzniesioną ręką a w lewej trzymający wysoki krzyż. U jego stóp za stopniem tronu leżą 2 złote klucze. Z lewej strony stojąca 3/4 w prawo postać brodatego zakonnika w czarnym habicie z otwartą księgą w lewym ręku, a pastorałem w prawym. Z prawej strony postać stojącego w lewo brodatego zakonnika w białym habicie i czarnym płaszczu trzymającego w lewym ręku zamkniętą księgę, w prawym palmę męczeńską. W zakonnikach rozpoznano św. Piotra z Werony i św. Augustyna z Canterbury.

Piotr z Werony to pierwszy męczennik Zakonu Dominikańskiego. Jest patronem Lombardii oraz kilku lombardzkich miast: Como, Cremony i Modeny; ponadto jest czczony jako opiekun matek, piwowarów, cierpiących na dolegliwości głowy a także orędownikiem od grzmotów, błyskawic i burz. W przeszłości był także patronem inkwizytorów.

Pochodził z heretyckiej rodziny należącej do manichejskiej sekty katarów, ale otrzymał katolickie wychowanie, co ułatwiło mu nawrócenie i przyjęcie święceń (ok. 12228-29). Ważną postacią w jego formacji duchowej był św. Dominik, którego homilii słuchał w okresie, gdy studiował na uniwersytecie w Bolonii (od ok. 1216-19) i przy którego śmierci był obecny. W latach 30. i 40. Piotr odnosił wielkie sukcesy w nawracaniu heretyków, głosząc kazania niemal w całej północnej Italii. Źródła wspominają o jego obecności m.in. w Wenecji, Mantui, Vercelli, Bolonii i Rzymie, jednak chronologiczne uporządkowanie tych wzmianek jest bardzo trudne.

W 1244 na zaproszenie miejscowego biskupa Ardingo przybył do Florencji, gdzie aktywnie począł zwalczać heretyków. Zorganizował milicję katolicką zwaną La società di Santa Maria, został też audytorem miejscowego inkwizytora Ruggiero Calcagni. Jego działalność w istotnym stopniu przyczyniła się do zwycięstwa propapieskiego stronnictwa gwelfów we Florencji. Tradycja zakonna serwitów łączy go z początkami tego zakonu.

Papież Innocenty IV powierzył mu misję dyplomatyczną w Romanii, by zawrócił ze złej drogi miasta, które zerwały sojusz z cesarzem Fryderykiem II i dążyły do pojednania z papiestwem. Z kolei 13 czerwca 1251 Piotr wraz z Bibianem z Bergamo został mianowany inkwizytorem Lombardii. W ciągu dziewięciu miesięcy piastowania tego rządu nigdy nie uczestniczył w procesach przeciwko heretykom. W Niedzielę Palmową 24 marca 1252 ogłosił dwutygodniowy okres łaski, w którym wszyscy heretycy mogli się dobrowolnie ujawnić i nawrócić bez obawy o swoje życie. Jednakże nim okres ten upłynął, Piotr został zamordowany podczas pieszej podróży z Como do Mediolanu. Umierając dał ostatnie świadectwo wiary: ostatkiem sił wypowiedział słowa: „W Twoje ręce Panie oddaję ducha mojego” i zaczął pisać na ziemi „Credo in Unum Deum”, lecz nie dokończył rażony ciosem, który okazał się śmiertelny. Zwłoki Piotra oraz jego konającego towarzysza (brata Domenico) znaleźli pracujący w pobliżu rolnicy.

Z kolei św. Augustyn to pierwszy arcybiskup Canterbury, nazywany apostołem Anglii, święty Kościoła katolickiego, anglikańskiego i prawosławnego. pierwszy arcybiskup Canterbury. Najbardziej znany jest z działalności misjonarskiej, gdyż papież Grzegorz Wielki wybrał go w 595 r., by poprowadził misję chrystianizacyjną (zwaną misją gregoriańską) w Wielkiej Brytanii. Działalność św. Augustyna przyniosła efekty i stała się zaczątkiem Kościoła w Anglii, co więcej zapoczątkowała proces zjednoczenia wyspy. Sam fakt wysłania Augustyna do Brytanii był przełomem w dziejach Kościoła – Rzym przejął prymat w chrystianizacji pogan. Zmienił się też charakter misji, zrezygnowano z rozwiązań siłowych i narzucania wiary na rzecz pokojowego głoszenia słowa Bożego, a narzędziem jej krzewienia słało się słowo, świadectwo i dobry przykład, a nie miecz.

Obraz prawdopodobnie ze zbiorów Aleksandry i Augusta Potockich, po raz pierwszy zidentyfikowany w Wilanowie w Inwentarzu z poł. XIX w., jako obraz ze szkoły weneckiej (nr 8).