Order Świętej Anny II klasy

Order Świętej Anny ustanowiony został w Księstwie Holsztyńskim (1735). Rosja włączyła go oficjalnie do swoich odznaczeń w 1797 roku. Od 1816 roku order rosyjski ma formę krzyża kawalerskiego, pokrytego czerwoną emalią, ze złotą obwódką po brzegach. W środkowym medalionie na białej emalii umieszczono postać św. Anny z księgą (atrybutem świętej). Między ramionami krzyża, w ażurowych ornamentach, osadzano brylanty lub inne kamienie. Różnice w wyglądzie wynikają z realizacji orderów w różnych warsztatach. W hierarchii odznaczeń rosyjskich Order Świętej Anny zajmował przedostatnie (szóste) miejsce, przed wcielonym do systemu polskim Orderem Świętego Stanisława (1831).

Prezentowany Order Świętej Anny II klasy należał do polskiego generała Franciszka Dzierżykraj-Morawskiego (1783–1861), poety, tłumacza, uczestnika wojen napoleońskich, ministra wojny w czasie powstania listopadowego. Morawski otrzymał ten order od cara Aleksandra I, za zasługi dla tronu cesarskiego (przed 1825). Krzyż orderowy noszony był zazwyczaj na szyi, na wstążce z czerwonej mory z żółtymi paskami po brzegach, która przechodziła przez spłaszczony pierścień. Odznaczenie to możemy zobaczyć na portrecie generała przy zapięciu na guzik, ponieważ na szyi ma zawieszony order wyższej rangi – Świętego Włodzimierza III klasy (obraz w zbiorach Muzeum Wojska Polskiego). Prezentowany okaz jest bardzo dekoracyjny mimo schematycznego przedstawienia figury świętej Anny i uszkodzeń (brak fragmentu ażurowego ornamentu i kilku kryształów górskich). Z powodu braku sygnatury nie wiadomo gdzie był wykonany.

Genowefa Horoszko