treść serwisu

Nocne zdjęcia płonącego getta warszawskiego Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

Znajdujące się w zbiorach Muzeum slajdy nocnych zdjęć płonącego getta wykonał Zbigniew Borowczyk.
Był warszawskim fotografem, przed wojną ukończył kurs fotograficzny organizowany w Poznaniu przez Franciszka Gregera, a gdy w 1939 roku otwarta została w Warszawie przy Nowym Świecie filia firmy Foto-Greger (największej fotograficznej firmy handlowej w Polsce tego czasu), Borowczyk został w sklepie zatrudniony.
Podczas wojny pracował w nim również i najpewniej właśnie tam wywoływał swoje prywatne filmy, w tym slajdy płonącego getta (stąd niemiecka ramka). Dysponował sprzętem wysokiej jakości, co tłumaczy jakość tych barwnych zdjęć i stan ich zachowania (firma Foto-Greger była pionierem w zakresie fotografii barwnej w Polsce).
Historyczne zdjęcia getta wykonał nocą z dachu budynku, w którym mieszkał na ostatnim piętrze ze swoją żoną, Heleną z d. Szulczyńską, i synem, Edwardem, oraz matką, Kazimierą.
Borowczyk wykonywał także zdjęcia podczas powstania warszawskiego; niestety nie zachowały się.
Podczas powstania warszawskiego 1944 sprzęt i zdjęcia zamurował w piwnicy kamienicznej, dzięki czemu część z nich ocalała. Wydobył je w 1945 r., specjalnie przedostając się do miasta, gdy dowiedział się, że prywatne przyjazdy do Warszawy są już możliwe. Rodzina Borowczyków mieszkała wówczas poza Warszawą: po tym, jak Borowczykowi udało się (władał biegle niemieckim) wydostać ją z obozu w Pruszkowie, mieszkała przez rok w Zakopanem, a później w Katowicach. W 1950 roku powrócili do Warszawy. Slajdy przechował syn, Edward Borowczyk, który przekazał je znajomej, Halinie Kobyłeckiej, chcącej wesprzeć program zbierania pamiątek budującego kolekcję Muzeum Historii Żydów Polskich.

Przemysław Kaniecki

Obiekty

0
Zdjęcie płonącego getta warszawskiego: slajd w czerwonej ramce z czarnymi napisami - przy wszystkich krawędziach z każdej strony jednakowy: ,,MADE IN GERMANY | TRIX ZEISS | IKON [dwa ostatnie wyrazy obramowane cienką, miejscami zaokrąglaną linią; pośrodku ramki - pomiędzy nimi - także linia] 3560/1''; po jednej ze stron ramki przy dłuższej krawędzi uszkodzenie tektury - zdarty fragment o szerokości około 1 cm, papier w tym miejscu w kolorze zbliżonym do pomarańczowego. Wewnątrz ramki szybka, mocowana za pomocą blaszki.
Na przeźroczu, na obszernym czarnym tle - przy czym czerń wypełnia także boczne i dolną część kadru - widoczne żółtawe płomienie i wyżej, nieco od nich ciemniejsza, łuna. Kadr jest bardzo podobny do tego z j.a. MPOLIN-A2.2.7. Na górnym marginesie diapozytywu widoczny fragment napisu, po lewej: ,,[G]FACOLOR'' (napis firmowy - to błona agfacolor; pierwsza litera widoczna tylko częściowo), w prawym górnym rogu samo ,,A[G - litera widoczna tylko częściowo]''. Na dolnym marginesie: ,,25'' i ,,25 A''. Zdjęcie wykonane zostało nocą, z dachu wówczas siedmiopiętrowej (dziś czteropiętrowej) kamienicy narożnej przy pl. Dąbrowskiego u zbiegu Kredytowej i Jasnej (przy ambasadzie włoskiej). Na pierwszym planie, przed rozjaśnioną płomieniami przestrzenią, ciemne bryły budynków, których górna krawędź zaczyna się około 0,5 cm nad krawędzią obrazu. Po prawej, blisko środka szerokości, widoczna wieża, obok budynków z nierówną linią krawędzi górnej; przy drugiej krawędzi, lewej, obszerna budowla lub budowle o dachu raczej płaskim. Interpretacja: w centrum ujęcia znajduje się, jak można sądzić, sygnaturka kościoła św. Antoniego Padewskiego przy ul. Senatorskiej; po lewej widoczne byłyby gmachy: pałacu Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu oraz pałacu Ministra Skarbu.
Na wcześniejszych etapach opracowywania fotografii wysuwano domniemanie, że właściwym awersem zdjęcia jest ta strona, na której wieża znajduje się po lewej stronie - a budowla po wówczas prawej stronie miała być gmachem Teatru Wielkiego. Jest to jednak interpretacja słabsza niż powyższa, zwłaszcza wobec napisów na diapozytywie wskazujących, jak się wydaje, jednoznacznie awers.

Fotografia (slajd) płonącego getta warszawskiego (III)

Borowczyk, Zbigniew

1943

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

Znaleziono 3 obiektów

Brak wyników

Dodaj notatkę

Edytuj notatkę

0/500

Jakiś filtr
Data od:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
Data do:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
asd