,,Tu byliśmy'' – cykl fotograficzny Tadeusza Rolkego Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

Tadeusz Rolke (ur. 1929) jest jednym z najbardziej uznanych polskich fotografików, który sławę zyskał zdjęciami mody, reporterskimi ujęciami PRL-owskiej codzienności oraz portretami osobistości życia artystycznego. „Jest Rolke także – komentował Adam Szymczyk –jednym z najbardziej wrażliwych obserwatorów pewnego «braku w pejzażu», pustki po zamordowanej społeczności polskich Żydów, śladów ich (nie)obecności” (A. Szymczyk, „Planeta Rolke”. Kiedy pytano fotografa, dlaczego na tych zdjęciach nie ma ludzi, odpowiadał bez wahania: „Ale te fotografie są zrobione dla tych, którzy tu żyli. I dlatego mają one tytuł «Tu byliśmy»” (G. Józefczuk, „Kultura pamięci – rozmowa z Tadeuszem Rolke”, 28.02.2009, https://lublin.wyborcza.pl/lublin/7,48724,6329200,kultura-pamieci-rozmowa-z-tadeuszem-rolke.html?disableRedirects=true, dostęp 18.11.2020). I dodawał: „Od bardzo dawna interesowałem się historią Żydów. Będąc fotografem, odczuwałem, że muszę się w tej sprawie wypowiedzieć. W 1990 roku, wracając ze Lwowa, musiałem spędzić kilka godzin w Przemyślu. Poszedłem do księgarni i kupiłem „Opowieści chasydów” Martina Bubera. Ta pouczająca książka spowodowała, że trzy lata później znalazłem się w miasteczku Bełz, gdzie wykonałem pierwsze fotografie.
Niedługo potem mój przyjaciel Jerzy Budziszewski (Joshua Ben Or), artysta zamieszkały w Nowym Jorku, utwierdził mnie w przekonaniu o konieczności fotografowania miejsc związanych z historią chasydów. Szukam więc tych miejsc, wybieram kadry z tej rzeczywistości, omijam atrybuty współczesne, takie jak anteny telewizyjne, krzyczące reklamy, wszędzie parkujące samochody. Tych fotografii będzie więcej…” (G. Józefczuk, dz. cyt.).
W kolekcji Muzeum POLIN znajduje się pięć czarno-białych fotografii z cyklu „Tu byliśmy”. Inne można zobaczyć na stronie internetowej Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie w Archiwum Tadeusza Rolkego (http://artmuseum.pl/pl/archiwum/archiwum-tadeusza-rolke, dostęp 18.11.2020).

Renata Piatkowska