Dąbrowa Tarnowska

„Fotografuje pan strzępy czasu, który się zatrzymał” – stwierdzała (pytająco) Hanna Giza w wywiadzie z Tadeuszem Rolkem. Fotograf odpowiadał: „Hm… No, dla mnie te miasteczka nadal istnieją. Ja wybieram takie miejsca, które – gdyby się nie rozsypały – wyglądałyby tak jak w 1939 roku albo nawet nadal wyglądają jak w 1939 roku, jeśli nie zdążyły się rozsypać. To moje subiektywne patrzenie. Nie ma to nic wspólnego z obiektywną dokumentacją miejsc religijnych, kultowych lub jakichkolwiek innych” (http://www.rosikonpress.com/wywiad_449/Tadeusz_Rolke.html, dostęp 18.11.2020).

Ta fotografia, zrobiona w 2005 r., okazała się jedynie smutnym świadectwem czasów, gdy wspaniała synagoga w Dąbrowie Tarnowskiej popadała w coraz większą ruinę. Symbolem rozpadu jest duży, metalowy śmietnik na pierwszym planie. Kiedy Rolke robił to zdjęcie, w bocznej elewacji i fasadzie nakrytej trójkątnym tympanonem budynku wciąż widoczne były podziały w wielkim porządku, arkady z wnękami zakończone pełnymi łukami, resztki tynku i ślady dekoracyjnego opracowania elewacji (boniowania). Jednak szyby w oknach były już wybite, a przed ostatecznym rozpadem ratowały synagogę opasujące ją żelazne belki. Obecnie, po latach starań lokalnych władz, synagoga wygląda zupełnie inaczej. Po remoncie prowadzonym w latach 2010–2012 można podziwiać nie tylko architekturę tej wzniesionej w 2. poł. XIX w. budowli, ale też odnowione polichromie w jej wnętrzu. Mieści się tam Ośrodek Spotkania Kultur, a synagoga udostępniona jest dla zwiedzających.

Więcej o Dąbrowie Tarnowskiej i historii tamtejszej społeczności żydowskiej przeczytasz na stronie Wirtualnego Sztetla: https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci/d/317-dabrowa-tarnowska.

Renata Piątkowska