Osełka bazaltowa

Znaleziona na terenie dzisiejszych Polic bazaltowa osełka ma kształt rozszerzonej ku dołowi sztabki. Otwór, znajdujący się w jej górnej części, został wywiercony bardzo precyzyjnie z dwóch stron i służył do zawieszenia przedmiotu na rzemieniu u szyi bądź przy pasie. Osełki były bowiem jednym z podstawowych elementów wyposażenia osobistego Słowian, stanowiąc pewnego rodzaju akcesorium stroju. Stan zachowania prezentowanego zabytku wskazuje na krótkotrwałe użytkowanie, choć na powierzchni widoczne są ślady po ostrzeniu niewielkich narzędzi, jak igły czy haczyki do wędki.

Zabytki tego typu wytwarzano w większości z lokalnych surowców, jak łupki czy piaskowce. Egzemplarze z bazaltu były rzadziej spotykane, więc można domniemywać, że ich posiadaczami były osoby o wyższej pozycji społecznej bądź materialnej. Bazalt, jako jedna z najtwardszych skał magmowych, jest trudny w obróbce, ale za to odporny na ścieranie i dlatego bardzo trwały. Minimalna podatność na czynniki atmosferyczne, sprawia natomiast, że uważano go za bardziej wartościowy niż inne surowce skalne. Dodatkową cechą, która podkreślała status osoby posiadającej wyroby bazaltowe jest elegancki wygląd tego kamienia. W przypadku osełek noszonych na zewnętrznych częściach garderoby, ich walory estetyczne i prestiżowe mogły mieć bowiem równie duże znaczenie, jak ich funkcja utylitarna.

Ewa Górkiewicz-Bucka