Olpe

Poczynając od VII w. p.n.e. Etruskowie produkowali charakterystyczną ceramikę w czarnym kolorze i lekko satynowym połysku, nazywaną dzisiaj „bucchero nero” lub po prostu „bucchero”. Były to naczynia najczęściej toczone na kole garncarskim (w przeciwieństwie do wcześniej przez nich produkowanych, lepionych z ręki i nie tak technicznie doskonałych). Zdobione były przy użyciu różnych technik: rytowania, stempli czy też dodawania ozdób lepionych z ręki. Swój wspaniały kolor zawdzięczają, podobnie jak ceramika grecka czerwono- i czarnofigurowa, specjalnemu procesowi wypału w odpowiednio skonstruowanych piecach ceramicznych. Po rozgrzaniu ceramiki do wysokiej temperatury odcinano dostęp powietrza do środka pieca, sprawiając w ten sposób, że tworzyła się tam atmosfera redukcyjna (pozbawiona tlenu). To w niej glina nabierała wspaniałego czarnego koloru, tak wewnątrz, jak i na zewnątrz przedmiotów. Przedmioty wytwarzane przez Etrusków były szeroko eksportowane – znajdowano je bowiem na stanowiskach archeologicznych we Francji, południowej Hiszpanii, Grecji czy Egipcie.

Wilanowski dzban stanowi przykład takiej właśnie ceramiki. Ten kształt naczynia nazywany jest „olpe” – charakteryzuje go bardziej smukły brzusiec niż w dzbanach zwanych oinochoe, a także okrągły wylew. Zabytek zachował się do naszych czasów w całości, ma tylko niewielkie ubytki i zadrapania. Naczynie miało zapewne charakter głównie użytkowy – jest bowiem zupełnie pozbawione dekoracji. Jego prosta forma i lekko połyskująca powierzchnia cieszą jednak oko oglądającego.