Wieszak ubraniowy

Na przełomie XIX i XX wieku w Szczecinie zaczęły pojawiać się duże domy handlowe, mające w ofercie głównie gotową, szytą na masową skalę odzież konfekcjonowaną w atrakcyjnych cenach. W celach reklamowych wiele sklepów zamawiało firmowe wieszaki nie tylko z nazwą, ale także adresem siedziby.

Jednym z takich domów towarowych był sklep Lewinsky & Jacobi. Właściciele, Louis Lewinsky i Herman Jacobi, ulokowali firmę początkowo przy Breitestrasse 61 (obecnie ul. Ks. Kardynała Wyszyńskiego). W 1907 roku powstał jednak projekt budowy nowego domu handlowego na sąsiednich parcelach: 62-63, do którego przeniesiono przedsiębiorstwo. Lewinsky i Jacobi specjalizowali się w konfekcji damskiej i dziecięcej. Louis prawdopodobnie zmarł w 1908 – w księdze adresowej z 1909 figuruje bowiem jako współwłaścicielka Laura Lewinsky – jego żona lub siostra. Od 1910 sklep należał przez kolejnych 20 lat do Hermana Jacobiego. Po śmierci ojca dom towarowy przejął na początku lat 30. XX wieku jego syn, Heinz (1902–1942).

Jacobi byli zamożną, żydowską rodziną zamieszkującą kamienicę przy Dohrnstrasse 1 (obecnie ul. Zygmunta Starego). Herman i Marta Jacobi, oprócz Heinza, mieli jeszcze dwie córki, Margarete i Käte. Rodzina była wykształcona muzycznie, a Heinz grywał nawet w kwartecie.

Po dojściu nazistów do władzy sytuacja żydowskich przedsiębiorców znacznie się pogorszyła. W Szczecinie, jak i w innych miastach Rzeszy, ograniczano Żydom możliwość działalności gospodarczej, bojkotowano żydowskie lokale usługowe, dochodziło do aktów przemocy i wandalizmu. Dom towarowy Heinza Jacobiego splądrowały Oddziały Szturmowe NSDAP, jego zaś dotkliwie pobito. Zmuszony do przekazania sklepu aryjczykowi, Kurtowi Kitterowi, Heinz wyjechał w 1933 do Berlina, gdzie prowadził firmę odzieżową Georg Feige & Co. Wejście w życie ustaw norymberskich (1935) uniemożliwiło mu, zawarcie małżeństwa z nie-żydowską narzeczoną. W 1938 roku berliński zakład Heinza został ograbiony, on sam aresztowany, osadzony na kilka miesięcy w obozie Sachsenhausen, a wkrótce zmuszony do pracy w kopalni. Zginął niedługo po wywiezieniu do obozu pracy dla Żydów w Trawnikach pod Lublinem w 1942 roku.

Małgorzata Peszko