Księżyc nad Czerwonymi Klifami

Ta rycina pochodzi z Tsuki hyakushi (Sto widoków księżyca), zbioru 100 drzeworytów nishiki-e (wielobarwnych) w formacie ōban (ok. 25 x 38 cm) autorstwa Tsukioka Yoshitoshi (1839-1892). Ryciny były publikowane partiami przez Akiyamę Buemona w latach 1885-1892. Przedstawiają księżyc towarzyszący ilustracji japońskich i chińskich anegdot, wydarzeń historycznych i mitologii oraz scen z teatru kabuki i nō, a nawet współczesnego Tokio. Wszystkie drzeworyty z cyklu łączy obecność księżyca na każdej z rycin. Autor mistrzowsko stworzył nastrój przy pomocy księżyca i jego poetyckich czy ekspresyjnych możliwości.

Tsukioka Yoshitoshi był artystą ukiyo-e ze szkoły Utagawy Kuniyoshi (1797-1861), aktywnym od Bakumatsu (ostatnie lata szogunatu) do okresu Meiji. Stworzył szeroką gamę prac, w tym bijin-ga (obrazy pięknych kobiet), fuzoku-ga (obrazy obyczajowe) oraz obrazy postaci historycznych i literackich. Ukończona w roku jego śmierci seria ta jest wysoko ceniona jako arcydzieło ostatnich lat jego życia. To była najbardziej udana i po dziś dzień najsłynniejsza z serii drukowanych Yoshitoshiego. Podobno klienci ustawiali się w kolejce przed świtem, aby kupić każdy nowy drzeworyt cyklu.

Su Shi (1037-1101) był chińskim uczonym, kaligrafem poetą i mężem stanu dynastii Song (960-1279), który często nie zgadzał się ze swoimi przywódcami politycznymi i był kilka razy wygnany. Podczas pierwszego wygnania (1080-1086) zabrał kilku przyjaciół na przejażdżkę łodzią do Czerwonych Klifów na rzece Jangcy. Ułożył wtedy jeden z najbardziej znanych wierszy w chińskiej literaturze. Nie był on oczywiście związany z Czerwonymi Klifami, ale był osadzony w epoce Trzech Królestw (1184-280 p.n.e.).

W prawym dolnym rogu sygnatura autora: Yoshitoshi sha, pod nią prostokątna cynobrowa pieczęć: Taiso.

Katarzyna Paczuska