Głowa konia - rekwizyt obrzędowy

Zwierzęce maszkary, wśród nich koniki, to rekwizyty obrzędowe, wykorzystywane przez grupy kolędnicze, które w okresie bożonarodzeniowym i zapustnym odwiedzały domostwa i składały ich mieszkańcom życzenia pomyślności i bogatych plonów. Zwyczaj ten, którego korzeni możemy dopatrywać się w wierzeniach słowiańskich, praktykowany był jeszcze w 1. połowie XX wieku. Prezentowany konik obrzędowy jest wyrobem amatorskim, jednostkowym. Pochodzi ze wsi Daminca (pow. słupski). Wykonana z drewna, realistycznie przedstawiona głowa konia pomalowana jest na biało, co jest charakterystyczną cechą koników obrzędowych, biały koń jest bowiem symbolem życia. W wierzeniach ludowych wielu kultur koń jest zwierzęciem, któremu przypisuje się związek z płodnością, zdrowiem, siłą, męstwem i dumą. Z symboliki tej wynikała obecność konika w grupie kolędników – wesoło harcujący po izbie i składający razem z pozostałymi postaciami życzenia konik, miał przekazywać mieszkańcom te właśnie cechy. W niektórych regionach znany był zwyczaj kolędowania z przystrojonym wstążkami i kwiatami z papieru żywym zwierzęciem.

Agnieszka Słowińska