Naczynie do picia masato

Prezentowane naczynie jest tradycyjnym wyrobem Indian Shipibo z Peru. Pochodzi z kolekcji Anny Kowalskiej-Lewickiej, etnolożki i amerykanistki, która pod koniec lat czterdziestych XX wieku prowadziła badania wśród Indian Shipibo. Misa służyła do serwowania masato, piwa z bulw manioku. Pełniła również funkcję pokrywki do dużych naczyń chomo, w których przechowywano wodę i piwo. Wyroby ceramiczne Shipibo wytwarzane są bez użycia koła garncarskiego. Można podzielić je na niemalowane garnki przeznaczone do gotowania oraz malowane naczynia służące do przechowywania oraz serwowania pożywienia. Naczynia malowane, do których zalicza się omawiana misa, nie są przeznaczone do gotowania nad ogniem. Po ulepieniu ich powierzchnie są starannie gładzone, a następnie pokrywane farbą, również wygładzaną, która stanowi tło dla ornamentu malowanego po przesuszeniu naczynia. Tak przygotowane naczynia są wypalane, a w końcowym etapie pokrywane żywicą, która gwarantuje nieprzepuszczalność. Naczynia do spożywania masato zazwyczaj malowane są białą glinką, którą następnie pokrywa się bogatym i barwnym ornamentem. Prezentowaną misę ozdobiono kompozycją linearną quene w postaci szeregów łagodnych falistych linii i zygzaków. Indianie (zarówno mężczyźni jak i kobiety) spożywają masato w czasie świąt. Nietrzeźwość podczas takich wydarzeń nie jest uważana za coś nieprzyzwoitego. Masato czerpie się tykwą z naczynia chomo i napełnia się nim misy. Indianie Shipibo mają jednolity, ustalony tradycją styl artystyczny, widoczny na większości przedmiotów użytkowych. Desenie znane z ich ceramiki występują także na ubraniach, elementach wyposażenia kuchni, słupach i belkach domów, wiosłach, łodziach oraz ciałach Indian. Zdobieniem zajmują się zarówno kobiety, jak i mężczyźni, przy czym mężczyźni zdobią wyroby z drewna i metalu, natomiast kobiety z gliny i bawełny. Shipibo mają fragmentaryczną wiedzę na temat znaczenia używanych wzorów, wciąż ich jednak używają w przekonaniu o ich walorach leczniczych, duchowych i estetycznych.

Katarzyna Findlik-Gawron