Śmierć Imagawy Yoshimoto w bitwie Okehazama (Okehazama no honjin Imagawa Yoshimoto Uchijimi zu)

Grafika przedstawia epizod z wojen ery Sengoku – Ōnin (1490–1600). Imagawa Yoshimoto z prowincji Mikawa (1519–1560) ruszył w 1560 r. na stolicę w Kioto, by obalić rządzący ród Ashikaga. Dysponował potężną armią (ok. 25 tys.) oraz panował nad szlakiem biegnącym wzdłuż wybrzeża Oceanu Spokojnego, co gwarantowało mu doskonałą łączność z Kioto. Jedyną przeszkodę na drodze do władzy stanowiła prowincja Owari oraz jej mało wpływowy władca Oda Nobunaga. Przednią strażą Imagawy dowodził Tokugawa Ieiasu (wówczas zwany Matsudaira Motoyasu 1542–1616). Zajął Marune i Owari – przygraniczne zamki Nobunagi. Reszta armii wraz z Yoshimoto rozłożyła się w wąwozie Okehazama, by uczcić ten sukces. Nobunaga znienacka zaatakował obóz wroga pod osłoną nawałnicy. Armia Yoshitomo została pobita i rozproszona przez dwunastokrotnie mniejsze siły Ody Nobunagi. Sam dowódca z początku myślał, że odgłosy walki to burda wśród jego żołnierzy – zorientował się w sytuacji, gdy został już obezwładniony przez samurajów Nobunagi. Zginął na miejscu, pozbawiony głowy. Scena śmierci Imagawy Yoshimoto wielokrotnie pojawiała się na mushia-e.

Drzeworyt jest przykładem chirimen-gami-e – odbitek na pomarszczonym papierze. Były one wykonywane w Edo od ok. 1800 r. W latach 80. XIX w. nastąpiło odrodzenie produkcji chirimen-gami-e związane z ich eksportem na Zachód. Powstawały z drzeworytów odbitych w tradycyjny sposób, następnie nawilżonych i wielokrotnie ściskanych w specjalnej prasie. W efekcie odbitka zachowywała proporcje pierwowzoru, ale zmieniały się jej wymiary z tradycyjnego formatu oban (ok. 38 × 25 cm) do wymiarów ok. 26 × 19 cm.

Utagawa Kunitsuna był uczniem Utagawy Toyokuniego I (1769–1825). Jego ulubionym tematem były sceny historyczne mushia-e. Projektował też chabako-e, drzeworyty przeznaczone jako dekoracja pudełek na herbatę, wysyłanych do Europy i Ameryki od 1862 r.

Z prawej sygnowany: Kunitsuna ga w owalnej pieczęci toshidama oraz stempel cenzora aratame , z datą 7 miesiąc roku wołu.

Katarzyna Paczuska