Africae Nova Tabula | Nowa mapa Afryki

Kompozycja przedstawia mapę Afryki otoczoną wodami Morza Śródziemnego, oceanu Atlantyckiego i Indyjskiego wraz z wyspami leżącymi w pobliżu brzegów Afryki oraz część Półwyspu Arabskiego, na której siatka południków i równoleżników oznaczona jest co 10°. Na lądach pokazano łańcuchy górskie i wzniesienia, sieć rzeczną wraz z większymi jeziorami oraz sieć osadniczą, szczególnie gęstą wzdłuż wybrzeży. Skartowano także sylwetki egzotycznych zwierząt w miejscach ich występowania. Na obszarach wodnych zmapowano mielizny, przedstawiono żaglowce, latające ryby i potwory morskie. Sporządzony po łacinie opis mapy uwzględnia nazwy ziem, państw, obiektów wodnych, miejscowości i wysp. Odwzorowanie otoczone zostało ramką z podziałką co 1° oraz bordiurą złożoną z widoków miast i wysp, a także przedstawicieli afrykańskich państw i grup etnicznych w strojach regionalnych.

Autorem mapy, którą wydał w 1623 roku w Amsterdamie Joannes Janssonius (1588–1664), jest Jodocus Hondius starszy (1563–1612), a właściwie Joost de Hondt, miedziorytnik i kartograf, początkowo wytwarzający globusy, który stał się współtwórcą amsterdamskiej szkoły kartografii. W latach 1584–1593 pracował w Londynie, dokumentując lądy odkryte przez Francisa Drake'a w czasie jego wyprawy dookoła świata. Po powrocie do Amsterdamu zakupił płyty miedziorytnicze Gerarda Mercatora i po naniesieniu poprawek wznowił ich druk z wielkim sukcesem, budując dzięki temu kartograficzną markę Mercator/Hondius.

Joannes Janssonius, kartograf i wydawca, czynny w Amsterdamie na początku XVII wieku, nie przypadkowo opublikował mapę Hondiusa. W 1612 roku poślubił Elisabeth de Hondt (15..–1627), córkę Jodocusa. W latach 30. XVII w. podjął współpracę ze swoim szwagrem Hendricusem Hondiusem, by publikować atlasy pod marką Mercator/Hondius/Janssonius. Miał liczne księgarnie zagraniczne, we Frankfurcie nad Menem, Gdańsku, Sztokholmie, Kopenhadze czy Lionie. Wydał Atlas Novus, potem Atlas Major obejmujący 11 tomów z pracami około 100 autorów i rytowników zawierający mapy lądów, wód, nieba i widoki miast w wersji niderlandzkiej, łacińskiej, francuskiej, niemieckiej i częściowo angielskiej.

Ewa Gwiazdowska