Jesień

Kompozycja Jesień pochodzi z wczesnej, jeszcze studenckiej fazy twórczości artysty wychowanego w kręgu krakowskich pracowni Józefa Mehoffera, Leona Wyczółkowskiego, a później Józefa Pankiewicza. Stanowi wyraźny ślad i świadectwo lekcji wywiedzionych z młodopolskiej tradycji stylizowania w secesyjne kształty floralnego krajobrazu. Obraz, scalony szlachetną, ciepłą kolorystyką, z dominantą pozbawionego liści drzewa rozwidlonego zawiłą arabeską kłączy i konarów, opowiada o powolnych przemianach natury.

Na pierwszym planie pożółkłe rośliny, wijące się paprocie, suche gałęzie krzewów wpisują się w wegetatywny proces przejrzewania, uwiądu. Jesień wyobrażona jest na granicy naturalnego nadmiaru, przekwitu i usychania, obumierania. Ten naturalny cykl opisuje malarski spektakl obrazowany wijącymi się liniami, kosmykami, roztartymi smugami farby, zacierającej, zmiękczającej kontury świata roślin.

Choć obraz należy do młodzieńczych prób i wprawek malarza, ujawnia jego świadomość i możliwości. Wykształcony repertuar form i środków harmonijnie łączy się z wyobrażonym tematem, nastrojem, przedstawieniem. Secesyjna wijąca się linia, mozaika konturów i barw, kompozycja oparta na mocnym kadrowaniu na wzór japońskich grafik uczytelnia dynamiczny proces wpisany w cykl natury, przechodzenia z jednego stanu w kolejny, dojrzewania jesiennego krajobrazu jako zapowiedzi zimowej stagnacji.

Marcin Lachowski