Naszyjnik

Naszyjnik z brązu ma wyraźnie pogrubione zakończenia kielichowatego kształtu, z zagłębieniami na końcach. Ramiona naszyjnika są bogato zdobione po zewnętrznej stronie w zróżnicowany sposób. Klepsydrowate wgłębienia na obu zakończeniach prawdopodobnie pierwotnie wypełnione były czerwoną emalią. Naszyjnik znaleziono przypadkowo na polu w 1933 roku, w trakcie prac rolnych. Wokół niego zauważono regularne plamy spalenizny na powierzchni pola. Jak się później okazało były to groby ciałopalne kultury jastorfskiej (nazwa pochodzi od miejscowości Jastorf w Dolnej Saksonii). Odkryciem zajął się miejscowy społeczny opiekun zabytków Emil Schalow. Przed drugą wojną światową tacy opiekunowie działali przeważnie w granicach ówczesnych powiatów. Rekrutowali się z grona osób o odpowiednim wykształceniu. Najczęściej byli to nauczyciele, urzędnicy państwowi, wojskowi i duchowni, którzy gromadzili informacje o lokalnych odkryciach, a nierzadko posiadali własne kolekcje zabytków i prowadzili badania terenowe. Prezentowany naszyjnik jest znakomitym przykładem skuteczności działań opiekunów zabytków. Od początku wzbudził duże zainteresowanie archeologów, ponieważ reprezentuje typ związany z oddziaływaniami celtyckimi na północy Europy w ostatnich wiekach przed naszą erą. Wkrótce po odkryciu naszyjnika, w 1936 roku, Hans Jürgen Eggers ze szczecińskiego muzeum rozpoczął metodyczne badania wykopaliskowe cmentarzyska w Długiem, przerwane dopiero w 1939 roku. Odsłonił około 30 arów powierzchni stanowiska, odkrywając łącznie 129 obiektów. Cmentarzysko w Długiem jest jedną z najważniejszych nekropolii kultury jastorfskiej na Pomorzu Zachodnim. Naszyjnik należy datować na młodszy okres przedrzymski (III–II wiek p.n.e.).

Bartłomiej Rogalski