Korytarz Zachodni (Korytarz Krótki Zachodni)

Nazwy historyczne: Paradny Przedpokój (XVII w.); „Vestibulle” (XVIII w.); „Korytarz” (XIX w.); „Kurytarz Zachodni” (1933).
Nazwy inne: Korytarz Krótki Zachodni
Czas powstania: lata 1629 - 1642 –  część Paradnego Przedpokoju; po 1688 r. – wydzielenie z pierwotnego Paradnego Przedpokoju; I ćw. XIX w. –  podział pomieszczenia z wydzieleniem południowego przedpokoju przy Jadalni Małej (Sala pod Stropem); lata 90 XIX w. –  zmiana wystroju i komunikacji.  
Architekci: Maciej Trapola (?); Tylman z Gameren (?) – XVII w.;  Amand Luis Bauqué, Albert Pio (lata 90 XIX  w.).
Artyści: stolarze wiedeńscy n.n (lata 90 XIX w.)

Korytarz Zachodni, zwany niekiedy Krótkim, znajduje się na pierwszym piętrze zamku.
Łańcucka rezydencja, wybudowana na planie prostokąta, skupiała się wokół dziedzińca wewnętrznego. W trzech skrzydłach od strony zewnętrznej biegł szerszy trakt, a od strony dziedzińca – węższy komunikacyjny.
Pierwsze piętro, zwane „tradycyjnie „piano nobile”, mieściło wnętrza reprezentacyjne oraz apartamenty właścicieli. Prowadzą do niego Paradne Schody wbudowane w północno - zachodnim narożu dziedzińca wewnętrznego. Pierwszym dostępnym ze schodów pomieszczeniem był w XVII w. Paradny Przedpokój równy powierzchnią parterowej Wielkiej Sieni, nad którą się znajdował. Zajmował on przestrzeń istniejących obecnie: Korytarza Zachodniego, Pokoju pod Stropem i Jadalni Małej (Jadalnia nad Bramą).
Prawdopodobnie po pożarze w 1688 r. Paradny Przedpokój przegrodzono ścianą na osi północ - południe. Wydzielone w ten sposób dwa pomieszczenia w XVIII w. funkcjonowały jako Wielki, czy też Paradny Przedpokój zwany „Grande Anti Chambre” (od zachodu) oraz przedsionek przy schodach zwany „Vestibulle” (od wschodu), zajmujący przestrzeń dzisiejszego Korytarza Zachodniego i Sali pod Stropem (korytarze północny i wschodni nie spełniające roli westybulu - przedsionka opisywano jako „Coridor” lub „Corridor”).
W I ćw. XIX w. (przed 1822 r.) z  „Vestibulle” wydzielono od południa  przedpokój: „Z korytarza, zaraz przy schodach na lewo, przez drzwi jesionowe podwójne, u góry cyrklaste, do pół szklone […], wchód do przedpokoju.” Północna część dawnego „Vestibulle”, przegrodzona ścianką z oszklonymi drzwiami w arkadzie, funkcjonowała w połączeniu z klatką schodową lub Korytarzem Północnym: „Drzwi duże, u góry cyrklowe […], zamykają Korytarz, załamany w prawo.” Po zlikwidowaniu przepierzenia pod koniec XIX w. powstało wnętrze nazywane później Korytarzem Zachodnim.  
W latach 90 XIX w., w czasie przebudowy zamku projektowanej dla Romana i Elżbiety Potockich przez Amanda Luisa Bauqué i Alberta Pio, Korytarz Krótki Zachodni urządzono w stylu neoregencji. Na ścianach wzorzysty czerwony adamaszek wypełnia górną kondygnację jasnopopielatej boazerii krosnowej ozdobionej  motywem snycerowanych kartuszy w zwieńczeniach arkad i drzwi. Dolna kondygnacja boazerii płycinowa. Ponad boazerią faseta obiega gładki strop, ozdobiony dwiema rozetami w punktach mocowania oświetlenia. Z trzech arkad wypełniających ścianę wschodnią dwie otwierają się na dwa biegi Paradnej Klatki Schodowej, a trzecia prowadzi do Korytarza Północnego. Naprzeciwko schodów na osi ściany zachodniej znajduje się neobarokowy kominek z czerwonego żyłkowanego marmuru. Jego tło stanowi ściana pokryta czerwonym stiukiem, z polem obramowanym białą sztukaterią ornamentalną. Po obu stronach kominka umieszczono dwuskrzydłowe drzwi zwieńczone łukiem. Lewe zwierciadlane są „ślepymi drzwiami” naśladującymi wyglądem prawdziwe i stanowiącymi jedynie symetrię dla nowych przeszklonych, przebitych po prawej stronie od kominka. Prowadzą one do Pokoju Wstępnego (Salon Bilardowy). Drzwi te od końca XIX w. pełnią rolę głównej komunikacji do zachodniej amfilady reprezentacyjnych wnętrz pierwszego piętra zamku. W ścianie południowej zachowano przejście do przedpokoju (Sala pod Stropem) przez takie same drzwi jak w ścianie zachodniej.  

Podstawowa bibliografia:
•    Kossakowska – Szanajca Zofia, Majewska – Maszkowska Bożena, Zamek w Łańcucie, Warszawa 1964.
•    Omilanowska Małgorzata, Jakub Sito, Łańcut i okolice, [w]: Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1994.
•    Potocka Elżbieta, Łańcut - wspomnienia od roku 1885 do roku 1915, [Pamiętnik, maszynopis w zbiorach Muzeum-Zamek w Łańcucie].
•    Piotrowski Józef, Zamek w Łańcucie, Lwów 1933.


Opracowanie:
Teresa Bagińska-Żurawska https://orcid.org/0000-0002-9243-3967
Faustyna Bożętka