Zanikanie obrazu II

Danuta Dąbrowska Wojciechowska (1959– ) to jedna z najciekawszych współczesnych artystek związanych ze Szczecinem, wykładowczyni Akademii Sztuki. Należy do pokolenia, które debiutowało w końcu lat 80. XX w. Tworzy obrazy i obiekty oraz cykle fotograficzne. Od 2006 pracuje nad cyklem Receptory, którego kontynuacją jest Zanikanie obrazu, powstały w 20110 roku.  

Autorka odwołując się do wiedzy z zakresu anatomii i neurologii porusza temat fotoreceptorów, światłoczułych komórek nerwowych wyściełających siatkówkę na dnie oka, które pełnią rolę czujników zmysłu wzroku. Próbuje zilustrować zjawisko percepcji obrazu przez oko, które przestaje się poruszać i przez moment zostaje unieruchomione. Pobudzane światłem receptory po dłuższym czasie przestają reagować i wysyłać sygnały do centrum, wówczas widziany obraz zaczyna zanikać. Jak tłumaczy Dąbrowska w efekcie braku sygnałów, gdy detektory przestają funkcjonować, obraz wzrokowy zanika w całości, następuje jego zaciemnienie i rozpad. "Efektu zanikania obrazu często doświadczamy zupełnie nieświadomie np. w chwili silnych emocji mamy w polu widzenia obraz tunelowo zawężony. Postrzegamy wtedy wycinkowo, szczelinowo, nie ogarniając całości, chociaż mamy ją przed oczami. Można więc patrzeć, nie dostrzegając. Niedostrzeganie zmian jest w takich sytuacjach wynikiem przeciążenia zmysłów”.

Zdaniem Ryszarda Ziarkiewicza, krytyka i historyka sztuki, świat fotogramów Dąbrowskiej jest światem obrazów naturalnych, nie stworzonych, a uchwyconych przez oko obiektywu. Prace te sytuują się gdzieś na granicy pomiędzy grafiką i minimalistyczną fotografią, pomiędzy abstrakcją a metaforą. Funkcja fotografii sprowadzona jest do roli medium, które Dąbrowska bada i analizuje, eksperymentuje i łączy z fizjologią widzenia.

Joanna Łozowska