Czapka szkolna Państwowego Gimnazjum Żeńskiego Heleny Czarnieckiej z monogramem

Rogatywka szkolna, potocznie zwana czapką, była nieodzownym elementem stroju szkolnego. Mundurki istniały w Polsce od dawna. Na początku XX wieku na dziewczęcy strój szkolny składała się granatowa bluzka z białym kołnierzem i plisowana spódnica do połowy łydki. Dodatkowo dziewczęta nosiły kapelusze. Stroje chłopięce przypominały krojem mundury wojskowe, ze sztywnym, krochmalonym białym kołnierzykiem.

W okresie międzywojennym wygląd mundurka szkolnego regulowały przepisy danej szkoły. Strój dziewczęcy często składał się ze spódniczki układanej w fałdy, bluzki z tego samego materiału z mankietami i wypustkami oraz białym kołnierzykiem.

W najpopularniejszym w Lublinie Gimnazjum Żeńskim im. Unii Lubelskiej mundurkiem była sukienka zapinana na guziki, z długimi rękawami, paskiem, kieszeniami i białym kołnierzykiem, na głowie furażerka, później beret. Pończochy musiały być ciemne. Regulacji podlegał też ubiór pozaszkolny, uczennice były zwolnione z określonego w przepisach stroju tylko w wakacje. Reforma jędrzejewiczowska (1932–1933) wprowadziła obowiązek noszenia tarczy, każde gimnazjum i liceum miało własny wzór.

Po II wojnie światowej najbardziej charakterystycznymi atrybutami uczennic były granatowe fartuszki przed kolano z białym kołnierzykiem, granatowe płaszcze i berety. Chłopcy nosili garnitury w kolorze ciemnoniebieskim. Taki strój obowiązywał przez cały rok szkolny, nie tylko w szkole; zwolnienie z obowiązku jego noszenia obowiązywało dopiero w wakacje.

W okresie PRL noszono fartuszki, szyte z czarnego materiału satynowego podobnego do poszewki, później z włókien syntetycznych, najczęściej w kolorze granatowym, czasem bordo. Fartuszek chłopięcy przypominał krojem kurtkę pilotkę z dwiema kieszonkami na piersi, dziewczęcy był dłuższy, ściągnięty paskiem w talii. Wspólnym elementem był biały kołnierzyk przypinany na guziczki. W niektórych szkołach podstawowych fartuchy noszono do końca lat 80. XX wieku.

Do pomysłu reaktywacji mundurków powrócono w 2006 roku, w roku 2008 zaś zniesiono ten obowiązek, pozostawiając tę kwestię dyrekcji szkół.