Piwnica. Łaźnie Zamkowe. Łaźnia

Nazwy historyczne: Łaźnia
Nazwy inne: Kapielisko
Czas powstania: 1928  
Architekci: Tadeusz Dachowski(?)

Najbardziej nowoczesną realizacją w łańcuckim zamku ostatniego ordynata Alfreda Antoniego Potockiego w międzywojniu XX wieku były, powstałe w 1928 roku w części piwnic, tzw. Rzymskie Łaźnie, do których wchodzi się z parterowego, północnego korytarza. Innym sposobem komunikacji pomiędzy łaźniami a wszystkimi kondygnacjami była winda. Ten rekreacyjny kompleks, jaki tworzą wyłożone porcelanowymi płytkami lub boazerią i ozdobione dekoracją malarską sklepione komnaty, przeznaczony był do szeroko pojętej odnowy fizycznej: ćwiczeń, masażu i hydro i elektroterapii. Zainstalowano w nich cały system nowoczesnych wanien i urządzeń balneologicznych i gimnastycznych. Łaźnie urządzone były bardzo wykwintnie: schodzi się do nich szerokimi, paradnymi schodami. Poczekalnia i bar z dekoracją malarską ścian i sklepienia, z ciężkimi kotarami pomiędzy pomieszczeniami, oświetlają dyskretnie kinkiety. Stoją tam skórzane klubowe fotele i kanapy, a w barze wysoki pulpit i stołki. Ordynat zapraszał do łaźni swoich gości– bywanie w nich stało się jedną z łańcuckich atrakcji.
Łaźnia jest wnętrzem na planie prostokąta zbliżonego do kwadratu ze sklepieniem kolebkowym w całości wyłożonym ceramicznymi płytkami. W dolnej partii łaźnię obiega cokół z czarnych płytek ponad którym szeroki pas (odpowiadający wysokości boazerii cokołowej) wyłożony jest dużymi prostokątnymi płytkami w kolorze miodowym, ponad którym ściany i sklepienie wyłożone są małymi, kwadratowymi płytkami w kolorze jasnobłękitnym przy czym kolebka sklepienia ma wzdłużne pasy bezpośrednio ponad cokołem z płytek w kolorze miodowym  a potem z płytek szafirowych, których szerokość i gęstość ułożenia zmniejsza się wraz z wysokością. Posadzka ułożona jest z płytek w kolorach miodowym, szafirowym i piaskowym we wzór kwadratów ujętych bordiurą z motywem meandra. Przy ścianie południowej wanna i „Sitzbad” obudowane dużymi prostokątnymi płytkami w kolorze miodowym z cokołem z czarnych płytek (analogicznie jak ściany) z zewnętrzną, wolnostojącą armaturą. Przy ścianach wschodniej i zachodniej wolnostojące metalowe urządzenia do zróżnicowanych natrysków, w narożach przy ścianie zachodniej dwie metalowe, wolnostojące fontanny do picia w formie kielicha z małą, płaską czaszą na wysokim prostym trzonie. W ścianie wschodniej dwa okrągłe otwory wentylacyjne ujęte metalowym pierścieniem wewnatrz z regulatorem przepływu powietrza o budowie przysłony w aparacie fotograficznym. Pośrodku posadzki kratka ściekowa. Wszystkie metalowe elementy w kolorze złotym.
W ścianie zachodniej troje drzwi- dwoje metalowych oraz drzwi drewniane z trawioną szybą prowadzące do toalety- prostokątnego  z ceramicznym sedesem z drewnianą deską. Ściany wyłożone białymi dużymi płytkami, posadzka małymi kwadratowymi pośrodku miodowymi ujętymi w bordiurę złożoną z białych, czarnych i dominujących czerwonych. W ścianie otwór wentylacyjny ujęty metalowym pierścieniem wewnątrz z regulatorem przepływu powietrza o budowie przysłony w aparacie fotograficznym.

Cholewianka-Kruszyńska Aldona, Łańcut. Dzieje rezydencji Potockich. Bosz , 2009r, s. 125-126.
Paterak Marta, Łaźnie i elektroterapia w zamku w Łańcucie, Biuletyn GBL,Nr 349, 1994, s.88.
Piotrowski Józef, Zamek w Łańcucie zwięzły opis dziejów i zbiorów, Lwów 1933, s. 45.
Silber J.S, /Inwentarz fideikomisowy/, 1932, maszynopis, Archiwum MZŁ, R/55, k.96.
                                                                                                          

Aldona Cholewianka-Kruszyńska