Zdobione naczynie pucharowate

Naczynie gliniane o pucharowatej formie zostało zrekonstruowane na podstawie zachowanych fragmentów odkrytych w trakcie badań wykopaliskowych w Dąbrównie (niem. Schöneichen), na terenie cmentarzyska z grobami kurhanowymi i skrzynkowymi, przeprowadzonych na Pomorzu w 1935 roku w ramach programu inwentaryzacji grobowców megalitycznych z okresu neolitu.

Propozycję ewidencji megalitów pomorskich, według schematu zastosowanego w latach 1926–1928 w prowincji hanowerskiej, przedstawił w 1930 ówczesnemu prowincjonalnemu konserwatorowi zabytków archeologicznych i jednocześnie dyrektorowi Pomorskiego Muzeum Krajowego (Pommersches Landesmuseum) w Szczecinie, Ottonowi Kunkelowi (1895–1984) prof. dr Ernst Sprockhoff (1892–1967), dyrektor Römisch-Germanischen Zentralmuseum Mainz. Projekt, wraz z badaniami wykopaliskowymi na kilku grobowcach był realizowany do 1936 roku ze środków funduszu ochrony zabytków. Główne działania inwentaryzacyjne na wschód od Odry przeprowadzono w 1934 roku, a wykopaliska na wybranych obiektach w 1935. Efekty zostały opublikowane przez E. Sprockhoffa w latach sześćdziesiątych XX wieku, w tomie atlasu grobowców megalitycznych kompleksowo prezentującym te konstrukcje z obszaru Brandenburgii, Meklemburgii i Pomorza.

Na przełomie XIX i XX wieku w Dąbrównie odnotowano kilkadziesiąt kurhanów i duże groby skrzynkowe. W 1934 roku cmentarzysko było już niemal zupełnie zniszczone wskutek uprawy ziemi. Inwentaryzacją objęto wówczas pozostałości lepiej zachowanych dwóch grobów zbudowanych z płyt kamiennych i kamieni. W trakcie wykopalisk przeprowadzonych w 1935 roku w jednym z grobów skrzynkowych odkryto neolityczne przedmioty związane z kulturą amfor kulistych: ułamki prezentowanego naczynia z lejkowatą szyjką i baniastym brzuścem, zdobionego karbowanymi listwami oraz owalny wisiorek bursztynowy przypominający zawieszki w formie labrysa – topora o dwóch ostrzach.

Krzysztof Kowalski