Zegar kominkowy

Wymiary z obudową: wysokość 41,5 cm, średnica podstawy 20 cm,

Zegar jest dziełem warszawskiego zegarmistrza, którego przodkowie przybyli z Wiednia i w Warszawie otworzyli warsztat przez wiele lat świadczczący rodzinie Potockich usługi związane z reperacją zegarów w pałacach warszawskich i wilanowskim, czasem dostarczali im swoje wyroby. Mechanizm Michała Krantza zamknięty w okrągłej puszce obudowy ma oddzielny napęd sprężynowy dla chodu i kalendarza i osobny do mechanizmu bicia godzin i półgodzin typu wiedeńskiego, z jednego srebrnego dzwonka oraz wychwyt hakowy i regulator wiatraczkowy. Zastosowano w nim lekkie, długie wahadło na zawieszce nicianej. Na okrągłej białej, emaliowanej tarczy mechanizmu z trzema mosiężnymi wskazówkami zaznaczono wskazania minut, kwadransów, godzin i dni miesiąca. W 1788 r. M. Krantz wykonał tego typu zegar minutowy pokazujący dni kalendarza jako jedną ze sztuk mistrzowskich.

Obudowa o przesłaniu symbolicznym. Na okrągłej marmurowej podstawie wspartej na czterech niskich nóżkach, zdobionej złoconym perełkowaniem umocowana została centralnie postać siedzącej syreny podtrzymującej w uniesionych do góry rękach mechanizm zegara z okrągłą tarczą. Całość zwieńczona dekoracyjną sterczyną. Postać Syreny w Polsce, a zwłaszcza w Warszawie powszechnie wiązana jest z herbem stolicy. Zmiana złotego koloru ciała figurki z brązu na kolor czarny, podobnie jak otaczających ją słupków połączonych łańcuchem interpretowana jest jako gest w ramach demonstracji żałoby narodowej po dokonanych rozbiorach państwa polskiego.

AK

Ekspozycja muzealna, kolekcja wilanowska, zegary polskie.