Szkatułka

Szkatuła na biżuterię dekorowana laką i złotem. Pudełko ma kształt typowego pojemnika do przechowywania kosztowności. Prostokątny korpus spoczywa na podstawie wystającej poza jego obrys. Pudełko zwieńczone jest pokrywą, połączoną z główną częścią dekoracyjnymi zawiasami. Kształt zwieńczenia jest charakterystyczny, przypomina daszek z wklęsłymi bokami. W narożach szkatuły znajdują się dekoracyjne dwutralkowe kolumienki. Pudełko stoi na czterech kulistych nóżkach, które zrekonstruowano podczas konserwacji. Z przodu szkatuły umieszczono zamek w dekoracyjnym okuciu z brązu. Najbardziej wystające elementy, najmocniej narażone na uszkodzenia mechaniczne, również ujęto zdobnymi okuciami. Na wewnętrznej stronie wieka, która ukazuje się po jego otworzeniu, umieszczono kwadratowe lusterko.

Niekiedy szkatuły na biżuterię były zaopatrzone w sekretną szufladkę na najcenniejsze klejnoty, do której można się było dostać uchylając wieko i wysuwając jeden z boków pudełka. Tak jest w przypadku wilanowskiego obiektu. Interesującym jest, że wszystkie powierzchnie szkatuły były bardzo dokładnie ozdobione, łącznie ze ścianką pojawiającą się po wysunięciu wspomnianego boku. Podobnie jest z wnętrzem szkatuły, ozdobionej w technice nashiji.

Nie jest znana dokładna data włączenia tego pięknego przedmiotu do wilanowskiej kolekcji. Zapisy w dokumentach archiwalnych wskazują na jego obecność w dawnych Pokojach Chińskich w 1. połowie XIX w, które zostały zaprojektowane i zaaranżowane przez Stanisława Kostkę Potockiego.

Dekoracja szkatuły jest przykładem rozwoju i przekształcania się stylu nanban, który rozkwitał przez niemal stulecie począwszy od 1542 lub 1543 roku, kiedy do Japonii po raz pierwszy przyjechali Portugalczycy. Pierwsze przedmioty wykonane dla Europejczyków związane były z kultem chrześcijańskim. Zamawiali je jezuici prowadzący misje na terenie Japonii. Późniejsze wyroby przeznaczone na rynek europejski wynikały z zainteresowania egzotyczną estetyką dalekowschodnią.